نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 5 صفحه : 143
مجرور است كه عطف بر سابق است. يعنى به بردگان
نيكى كنيد و نيازمنديهاى آنها را تامين كنيد و كارهايى كه از توانايى آنها خارج
است واگذار مكنيد. اين عدهاى كه تا اينجا شمرده شدند، طبق دستور خداوند بايد مورد
احسان قرار گيرند.
(إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ مَنْ كانَ مُخْتالًا فَخُوراً): خداوند مردم متكبر و فخر فروش را دوست نمىدارد. ابن عباس گويد علت
ذكر تكبر و فخر فروشى اين است كه مردم متكبر و فخر فروش از خويشاوندان و همسايگان
فقير خود متنفرند و با آنها حسن معاشرت ندارند.
اين آيه، جامع اركان اسلام است و انسان را بسوى مكارم اخلاق هدايت
مىكند و اگر كسى در باره آن نيكو بينديشد از موعظه سخنوران بىنياز است و هر قسمت
عمدهاى از علوم دانشمندان دست مىيابد (منظور علوم عملى است نظير اخلاق و تدبير
منزل و ...) 1- بنا بر اين همسايه مشرك هم حق همسايگى دارد، خواه اهل كتاب باشد
خواه نباشد. البته اهل كتاب يعنى يهوديان و مسيحيان و- احتمالا- زردشتيان، قاعدة
بايد مشرك نباشند، زيرا موسى و عيسى مردم را به يكتا پرستى دعوت كردهاند و بنا بر
اين پيروان ايشان بايد يكتاپرست باشند نه مشرك. لكن اينان از تعليمات اصلى
پيامبران خدا منحرف گشتهاند و در باره خداوند مطالبى عنوان كردهاند كه روح
پيامبران از آنها بيزار است. از اينرو خداوند متعال به پيامبر گرامى اسلام دستور
داد:(قاتِلُوا الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ لا بِالْيَوْمِ
الْآخِرِ وَ لا يُحَرِّمُونَ ما حَرَّمَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ لا يَدِينُونَ
دِينَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ حَتَّى يُعْطُوا الْجِزْيَةَ
عَنْ يَدٍ وَ هُمْ صاغِرُونَ) (سوره توبه 29) يعنى با اهل
كتاب كه بخدا و رسولش ايمان ندارند و آنچه خدا و رسولش حرام كرده، حرام نمىشمارند
و بدين حق گرايش پيدا نمىكنند جنگ كنيد تا با خوارى به دست خود جزيه دهند. در اين
آيه يكى از نقائص آنان عدم ايمان به خداوند شمرده شده است يعنى خداوند يكتا را
باور ندارند چه گفتند: عيسى پسر خداست و يهود هم گفتند:
عزير پسر خداست
.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 5 صفحه : 143