نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 4 صفحه : 5
(وَ مَنِ اتَّبَعَنِ): يعنى
مسلمانانى كه بوسيله من هدايت يافتهاند اسلام آوردهاند چنان كه من اسلام
آوردهام.
(وَ قُلْ): (اى محمد) بگو.
(لِلَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ):
يعنى يهود و نصارى.
(وَ الْأُمِّيِّينَ): و اميان يعنى كسانى كه
كتاب ندارند- از ابن عباس و غيره كه مشركين عرب هستند و تفسير امى و اشتقاق آن در
آيه(وَ مِنْهُمْ أُمِّيُّونَ) گذشت.
(أَ أَسْلَمْتُمْ): آيا خالص شدهايد چنان كه
من شدهام. لفظ استفهام است ولى بمعنى تهديد است و متضمن معنى امر است و معنى چنين
است: «اسلام آوريد كه خداوند موانع را برطرف كرده و راهها را روشن ساخته» و نظير
اين است قول خداوند:(فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ) (آيا باز داشته نميشويد) يعنى خود را باز داريد (از گناه).
(فَإِنْ أَسْلَمُوا فَقَدِ اهْتَدَوْا):
يعنى براه حق هدايت شدهاند.
(وَ إِنْ تَوَلَّوْا) (و اگر پشت كردند): يعنى
كافر شدند و اسلام را نپذيرفتند و از آن اعراض كردند.
(فَإِنَّما عَلَيْكَ الْبَلاغُ):
يعنى فقط بر تست كه تبليغ كنى و حجت و دليل برايشان اقامه نمايى و بر تو نيست كه
آنها را از اعراض كردن بازدارى.
(وَ اللَّهُ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ):
(خدا بصير به بندگان است) در اينجا مراد اينست كه:
هيچ مقدار از اعمال ايشان از علم حق فوت نخواهد شد بلكه آنها را بر
همه اعمال پاداش خواهد داد زيرا خداوند بر ايشان و باطن ايشان بصير يعنى عالم است
و هيچ امرى مخفى بر او پنهان نيست.
و گفتهاند مراد اينست كه: بر تبليغ تو و ايمان و كفر ايشان عالم
است.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 4 صفحه : 5