نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 4 صفحه : 387
از خدا منتفى است.
(رَبَّنا إِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَيْتَهُ): در معنى اين جمله وجوهى است:
1- يعنى خدايا هر كه را بآتش افكنى او را رسوا و خوار كردهاى- از
ماده خزى.
2- يعنى او را هلاك كردهاى.
3- يعنى او را در جايى و مقامى قرار دادهاى كه از آن شرمگين است و
در اين صورت از خزايت مشتق است كه بمعنى استحياء است.
اهل تأويل در مقصود از اين آيه اختلاف كرده و چند قول گفتهاند:
1- از انس بن مالك و قتاده نقل شده كه خوار كردن آنان ابدى قرار دادن
ايشانست در دوزخ پس آيه اختصاص به مخلدين در دوزخ دارد.
2- جابر گويد: خزى داخلشدن در دوزخ است و اين قول قويتر است زيرا خزى
يعنى اهانت به خوار شونده و رسوا كردن اوست و آن كس را كه خداوند عقاب كند رسوا
كرده و اين مطلب با عقيده ما كه عفو گنهكاران را جايز مىدانيم منافات ندارد زيرا
آن كس كه خزى را همان دخول در دوزخ مىداند درباره كسى كه به دوزخ برود و پس از
اتمام مجازاتش از آن بدر آيد خزى قائل نيست و اين را درباره او خزى نمىداند.
و اما بقول كسى كه خزى را از خزايت بمعنى شرم كردن مىداند خزى و
خوار ساختن مؤمن باينست كه موجبات حيا و شرمندگى او را فراهم آرد و خزى كافر مخلد
كردن اوست در دوزخ.
(وَ ما لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنْصارٍ):
هيچكس نتواند كه ظالمان را با قهر و نيرو از عذاب نجات دهد زيرا نصرت اينست كه شخص
منصور را با قهر و نيرو كمك كند پس اين آيه با شفاعت پيغمبر و ائمه از مذنبين
منافات ندارد زيرا شفاعت از راه خضوع و تضرع بسوى خداست و از نصرت نيست.
بخارى در صحيح از انس بن مالك از پيغمبر 6 روايت كرده كه: در قيامت
حضرتش بمردمى گناهكار برخورد ميكند و از آنها شفاعت مينمايد و آنان بشفاعت وى
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 4 صفحه : 387