نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 4 صفحه : 364
درخواستى كند و او از انفاق بخل ورزد مگر
اينكه خداوند مارى از دوزخ بدر آرد تا اينكه بر گردنش بپيچد و بعد اين آيه را
تلاوت كرد.
2- گفتهاند يعنى خداوند در قيامت حلقهاى از آتش بر گردنش خواهد
افكند.
(از نخعى).
3- و گفته شده يعنى روز قيامت آنها را وادار ميكنند تا اموالى را كه
بدان بخل ورزيده بياورد. (مجاهد).
4- اين آيه مثل آيه ديگرى است كه: «روز قيامت طلا و نقرههايى كه
اندوخته شده و انفاق نگرديده گداخته شود و بدان پشت و پهلو و صورتهاى آنان
(بخيلان) داغ گزارده شود». بنا بر اين قول معنى چنين است:
اموال بخل شده حلقه خواهد شد و بوسيله آن عذاب خواهند گشت. (از
جبايى).
5- يعنى وبال اين اموال بآنها برميگردد و طوق (لعنت) بر گردن ايشان
خواهد شد مثل آيه شريفه (و كل انسان الزمناه طائره فى عنقه) يعنى (سر نوشت و نامه
عمل هر انسانى را بر گردنش ميافكنيم (از ابن مسلم. وى گويد عرب گردن را (رقبة و
عنق) تعبير از همه بدن آرد و لذا تحرير رقبه يعنى آزاد كردن.
و نيز از ابن عباس آمده كه معنى و مراد آيه اينست كه:
كسانى كه در بيان كردن فضايل و صفات محمد 6 كه در تورات آمده بخل
ميورزند و مراد از كلمه (فضل) تورات است كه در آن توصيف محمد 6 آمده ولى معنى
اول با سياق آيه مناسبتر است.
(وَ لِلَّهِ مِيراثُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ)- يعنى همه موجودات زمين و آسمان ميميرند و فقط خداى متعال باقى
ميماند و ملك همه مالداران باطل ميشود جز ملك خداوند آيه شامل است ترغيب و انگيزش
بر انفاق و منع و بازداشتن از بخل و امساك را از اينرو كه اموال آدمى خواه و
ناخواه بمرگ يا بعلتى ديگر از دست وى ميرود پس چه بهتر كه عاقل در انفاق بخل نكند
و حرص بر جمع آن نداشته باشد كه وزر و بال آن بگردن او بماند و سود و لذتش را
ديگرى برد.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 4 صفحه : 364