فكر بندگان نيست (با كثرت اشتباه بندگان و عدم اشتباه در وحى) اختلاف است و چند قول آمده:

1- اينكار براى پاك ساختن نفوس ايشان و جلب الفت و رفع كدورت و نگرانى آنهاست و تا بدانند كه پيغمبر بقول آنها اعتماد دارد و بآراء آنها مراجعه مى‌نمايد. (از قتاده و ربيع و ابن اسحاق).

2- تا امت در مشاورت باو اقتدا كنند و آن را براى خود نقص و ننگ ندانند. (از سفيان بن عيينه).

3- اينكار براى تجليل اصحاب بود. (از حسن و ضحاك).

4- براى امتحان آنها بود تا با مشورت خيرخواه و بد انديش را از هم باز شناسد.

5- اين مشورت در امور دنيا و نقشه‌هاى جنگ و كيفيت برخورد با دشمن است و در چنين امورى كمك گرفتن از فكر ايشان جايز است. (از ابى على جبايى).

(فَإِذا عَزَمْتَ‌)- چون تصميم قلبى بر انجام و امضاى كار گرفتى. و از حضرت امام صادق (ع) حديث است كه: «عزيمت بضم عين» است و بنا بر اين قرائت، معنى چنين است:

پس چون من براى تو عزم پديد آوردم و ترا براه صواب ارشاد كردم و توفيق بتو دادم و اراده و صلاح را بتو باز نمودم.

(فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ‌)- يعنى بخدا اعتماد كن و امر خود باو واگذار كن.

(إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ‌)- يعنى خداوند كسانى كه باو اعتماد دارند و از ديگرى دل بر ميدارند و امر خود را بلطف و تدبير او ميسپرند دوست دارد.

و در اين آيه دلالت است بر اختصاص پيغمبر ما باخلاق كريمه و افعال حسنه و از عجائب حضرتش اينكه اسباب بزرگى را بيش از همه دارا بود زيرا نسبش از همه عاليتر بود و مقاماتش از همه والاتر و اشجع و سخى‌ترين و پاكترين و فصيحترين آنها بود ولى در عين حال از همه متواضعتر بود و از تواضع او اين بود كه لباس خود را خود وصله ميزد و نعلين خود را پينه ميكرد و بر الاغ سوار ميشد و دعوت بندگان و بردگان را اجابت‌