چنان كه پس از آن ميداند با اين تفاوت كه قبل از اظهار ايمان ميدانست كه در آينده از كافران ممتاز خواهند شد و پس از اظهار ايمان ميداند كه اكنون تميز داده شده‌اند و ممتاز گشته‌اند پس تفاوت در علم خداوند نيست بلكه در معلوم است كه اظهار ايمان ايشان است كه قبل از انجام يا بعد از آن تفاوت دارد پس در علم خدا تغيير نيست بلكه در معلوم يعنى خبرى است كه مورد علم او واقع ميشود. بعضى گفته‌اند مقصود آيه اينست كه تا اولياء خدا بدانند تميز مؤمن از كافر را و اينكه علم را بخود نسبت داد براى تجليل و بزرگداشت اولياء ميباشد كه دانستن آنها دانستن خداست.

و گفته‌اند مراد اينست كه خداوند بداند صبر و شكيبايى صابران و بيتابى و سستى جزع كنندگان را.

و نيز گفته‌اند يعنى تا خداوند مؤمن را از منافق جدا كند و بشناسد و با ذكر مؤمن از ذكر منافق كه بقرينه معلوم است بى نياز شد.

(وَ يَتَّخِذَ مِنْكُمْ شُهَداءَ)- در اينجا دو قولست:

1- تا بوسيله شهادت كسانى را كه در يوم احد شهيد شده‌اند گرامى سازد. (از حسن و قتاده).

2- خداوند بواسطه جلالت قدر و بلندى مرتبه‌اى كه داريد شما را بر گناهان مردم شاهد قرار دهد و شهداء جمع شاهد و شهيد است (از ابى على جبايى) و از اينرو شهداء ناميده شوند كه اعمالى را كه شهادت ميدهند و مشاهده كرده‌اند (اين در صورتيست كه جمع شاهد باشد) و اما اگر جمع شهيد باشد از اينرو شهداء ناميده ميشوند كه جان خود را از روى علم و ديدن و شهود ميدان جنگ و كشتار نثار كردند و فرار ننمودند.

(وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ‌)- ظاهر معنى و فايده آن اينست كه خداوند ظالمان را بواسطه محبوب بودنشان بر مؤمنان مسلط نميكند و تمكن نميدهد بلكه براى مصالحى كه گفته شد و هم براى آمرزش گناه مؤمنان چنان كه در آيه بعد ميگويد.