نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 4 صفحه : 266
كلبى گويد: آيه پس از روز احد آمد هنگامى كه
پيغمبر 6 اصحابش را امر كرد كه دشمن را تعقيب كنند در حالى كه اصحاب زخمدار
بودند و فرمود با ما همراه نشوند مگر كسانى كه ديروز در احد با ما بودند و اين
فرمان بر مسلمين گران آمد پس خداوند اين آيه را فرستاد و دليل كلبى بر اين سخن اين
قسمت آيه است( وَ لا تَهِنُوا وَ لا تَحْزَنُوا ...)
يعنى بخود غم و سستى راه ندهيد كه شما برتر و بالاتريد ...
تفسير:
سپس خداوند مسلمين را ببزرگى و عظمت روح برميانگيزد و از سستى و
اندوه نهى ميفرمايد و وعده پيروزى عاجل و حسن عاقبت و آجل بديشان ميدهد.
(وَ لا تَهِنُوا)- يعنى در جهاد با دشمنان
سستى مكنيد.
(وَ لا تَحْزَنُوا)- و از آنچه كه به پيكرها و
يا ثروتهاى شما ميرسد اندوه مخوريد.
و گفتهاند يعنى: با جراحتهايى كه بشما رسيده سست مشويد و بواسطه
مصيباتى كه متوجه شما گشته اندوهگين مباشيد.
و گفتهاند مراد اينست كه از شكستى كه بظاهر نصيب شما شده سست مشويد
و براى غنيمتهايى كه از كفتان رفته غم مخوريد.
(وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ)- يعنى سرانجام شما
پيروز و منصور خواهيد بود و گفتهاند يعنى شما از نظر مقام بالاتريد.
(إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ)- اگر مؤمنيد مراد
اينست كه كسى كه بخدا ايمان دارد نبايد بواسطه اعتماد و اطمينانى كه بحق دارد حزن
و سستى در او راه پيدا كند.
و ممكنست مراد اين باشد كه اگر بوعده نصرت و پيروزى كه من بشما
دادهام مؤمنيد هرگز غم و سستى بخود راه مدهيد سپس خداوند به تسليت مؤمنان
مىپردازد.
(إِنْ يَمْسَسْكُمْ قَرْحٌ فَقَدْ مَسَّ الْقَوْمَ قَرْحٌ مِثْلُهُ)- يعنى اگر بشما جراحتهايى رسيده بدشمنان شما نيز مانند آنها رسيده
است (از ابن عباس).
و گفته شده مراد اينست كه اگر در روز احد زخمهايى بشما رسيده نظير
آنها در جنگ بدر بدشمنانتان نيز رسيده است.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 4 صفحه : 266