3- بسوى هجرت (باسلام و پيغمبر)- از ابى العاليه.

4- بسوى تكبير اولى (نماز)- از انس بن مالك.

5- بسوى انجام اوامر الهى (از سعيد بن جبير).

6- بسوى نمازهاى پنجگانه (از يمان).

7- بسوى جهاد (از ضحاك).

8- بسوى توبه (از عكرمه).

(وَ جَنَّةٍ)- يعنى بسوى بهشتى كه‌( عَرْضُهَا السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ‌)- در معنى اين جمله اختلاف است و چند قول آمده:

1- يعنى عرض آن بپهناى آسمانهاى هفتگانه و زمين‌هاى هفتگانه است كه پهلوى هم جمع شده باشند (يعنى مجموع اينها)- از ابن عباس و جبايى و بلخى.

و علت اينكه اينجا عرض بهشت را ذكر كرده نه طول آن را زيرا طول از عرض بزرگتر است و وقتى بزرگى عرض معلوم شد بزرگى طول بطريق اولى معلوم است و در ذكر طول اين مطلب نيست.

2- يعنى قيمت آن باندازه ارزش همه آسمانها و زمين است و گويند: «عرضت هذا المتاع للبيع» يعنى اين متاع را براى فروش عرضه كردم و از آن عظمت قدر و گرانى آن را قصد كنند كه هيچ چيز نميتواند ارزش آن قرار گيرد (از ابى مسلم اصفهانى) اين وجه لطيف است جز اينكه در آن تعسف و دشوارى است.

3- مراد از عرض وسعت و عظمت آنست نه عرض اصطلاحى مقابل طول و عرب هر چيزى را كه خواهد بوسعت توصيف كند بعرض توصيف ميكند. امرؤ القيس گويد:

بلاد عريضة و ارض اريضة يعنى شهرهاى پر وسعت و پهناور و سرزمينى خرم (در اين شعر عريض بمعنى وسيع آمده و در فارسى هم معمولا پهناور مشتق از پهنا: بمعنى وسيع است) و ذو الرمه گويد: