نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 4 صفحه : 187
انصار. و بالآخره سخن ميان آن دو بسيار رد و
بدل شد تا آتش خشم در وجودشان شعله كشيد و مفاخره شدت يافت و هر يك قبيله خود را
ندا دادند و بكمك خواستند. اوسيان بسوى مرد اوسى و خزرجيان بطرف خزرجى شتافتند و
همه مسلح و آماده پيكار بودند اين خبر به پيغمبر اكرم رسيد. حضرت سوار الاغ گشت و
بنزد ايشان شد و خداوند اين آيه در اين مورد فرستاد.
تفسير:
چون خداى متعال از پذيرفتن سخن كافران مسلمين را نهى فرموده در اين
آيه آنچه را كه پذيرفتنش واجبست بيان ميفرمايد:
(يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقاتِهِ)- يعنى اى مؤمنان از عذاب خدا بترسيد يعنى چنان كه بايد خود را از آن
حفظ كنيد و بطاعت او عذاب را از خود بگردانيد.
درباره( حَقَّ تُقاتِهِ)
چند وجه ذكر شده:
1- يعنى خدا اطاعت شود و نافرمانيش نكنند و سپاسگزارى شود و نعمتهايش
مورد كفران قرار نگيرد و همواره مورد نظر و در ياد باشد و فراموش نگردد. اين قول
از ابن عباس و حسن و قتاده و ابن مسعود و نيز مروى از حضرت امام ششم (ع) است.
2- ابو على جبايى گويد: پرهيز از همه گناهان اوست.
3- مراد مجاهده در راه خدا است كه در راه جهاد ملامت هيچكس در جهاد
كننده اثر نكند و اقامه عدل كند چه در حال خوف و چه در حال ايمنى- مجاهد اين قول
را گفته است.
و نيز از جهت ديگر در اين كلام بر دو قول رفتهاند:
1- اين آيه منسوخ است به( (فَاتَّقُوا
اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ)) يعنى باندازه قدرت خود از
خدا بترسيد و اطاعت كنيد (از قتاده و ربيع و سدى) و نيز مروى از حضرت صادق (ع) و
حضرت باقر (ع).
2- منسوخ نيست (از ابن عباس و طاووس) ابو على جبايى نسخ آيه را انكار
ميكند باين دليل كه در صورت نسخ بعضى گناهان
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 4 صفحه : 187