نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 27 صفحه : 294
باشد در سير و حركت و از آنست حديث روايت
شده
الناس كابل مائه لا تجد فيها راحله
، مردم مانند شتر صدتايى هستند كه در ميان آنها يك شتر قوى حسابى
تندرو نداشتند.
و الرحل: متاع و كالاى سفر است، و ارتحال تحمّل متاع و بار سفر است براى
حركت و سير.
اعراب:
ابو الحسن اخفش گويد: لام در قول او(
لِإِيلافِ قُرَيْشٍ) متعلّق بقول او(
كَعَصْفٍ مَأْكُولٍ) يعنى اين كار را ما بايشان نموديم براى
اينكه قريش الفت- گيرد با كوچ كردن و مسافرت نمودنش.
زجاج گويد: يعنى خدا اصحاب فيل را هلاك كرد كه قريش بماند و با
مسافرت زمستانى و تابستانى الفت گيرد.
ابو على گويد: مستشكلى اشكال كرده و گفت اصحاب فيل را مانند سرگين و
فضله حيوانات گردانيد بجهت كفرشان چنانشان نكرد كه قريش الفت با سفر گيرند.
گويد: اين اشكال چيزى نيست براى اينكه ممكن است معنى اينگونه باشد، هلاك
شدند اصحاب فيل براى كفرشان و چون هلاكت آنها مؤدّى و منتهى بتأليف قريش شد جايز
است كه چنان گفته شود، مانند قول خداى تعالى(
(لِيَكُونَ لَهُمْ عَدُوًّا وَ حَزَناً)) تا اينكه موسى (ع)
بوده باشد براى ايشان دشمن و مايه غم و غصّه، و حال آنكه آنها موسى 7 را
براى اين منظور نگرفته بودند، پس چون آخر كار بآنجا كشيد كه موسى «ع» دشمن سرسخت
آنها گرديد و نيكو باشد كه آن را علّت برداشتن آنها قرار دهد.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 27 صفحه : 294