نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 27 صفحه : 23
سدى گويد: تقدير نمود فرزند نه ماه يا كمتر
يا زيادتر (نه ماه انسان متعارف، شش ماه گوسفند دوازده ماه شتر، و چهار سال فيل)
در شكم مادر مانده، و هدايت فرمود كه چون كامل شد خارج شود.
و بعضى گفتهاند: تقدير فرمود منافع در اشياء را و هدايت نمود انسان
را براى استخراج از آن، پس بعضى را غذاء و بعضى را دواء و برخى را سمّ و زهر قرار
داد و هدايت فرمود به آنچه نياز است براى استخراج آنها از كوهها و معدنها كه
چگونه استخراج كند و چگونه عمل نمايد.
((وَ الَّذِي أَخْرَجَ الْمَرْعى)) آن
خدايى كه بيرون آورد چراگاهها را يعنى گياه رويانيده از زمين براى منافع و قوت
تمام حيوانات.
((فَجَعَلَهُ)) پس آن را بعد از سبز بودن
قرار داد.
((غُثاءً)) خشك و خاشاك مانند خاشاكى كه بالاى آب
سيل مىبينى.
((أَحْوى)) يعنى سياه بعد از آنكه سبز
بود، و اين جهتش اينست كه گياه وقتى خشك شد سياه ميشود.
و بعضى گفتهاند: يعنى بيرون مىآورد علف و آنچه را كه چهار پايان
چرا ميكنند سبزه سير كه متمايل بسياهى است از زياد سبز بودن، پس آن را خشك
ميگرداند بعد از آنكه تر و تازه بود و آن قوت و خوراك چهار پايان است در دو حالت
(حالت ترى و حالت خشكى) پس پاك و منزّه است خدايى كه چنين تدبير و تقدير فرمود:
و بعضى گفتهاند: خداى تعالى اين مثل را براى نابودى دنيا زده كه بعد
از خرّمى پژمرده ميشود.
((سَنُقْرِئُكَ فَلا تَنْسى))
يعنى: بزودى بر تو قرائت قرآن را شروع
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 27 صفحه : 23