بود، و صاحب كتاب نظم در تفسير اين آيه گويد: كه خداوند پيغمبرش را مبعوث نمود در حالى كه او تهيدست و فقير بود و قريش آن حضرت را بسبب اين ملامت ميكرد و سرزنش ميداد تا اينكه گفتند اگر هدف تو از اين ادّعا و دعوت ثروت و توانگرى است ما براى تو مالى جمع ميكنيم كه قوم او وى را براى فقرش تكذيب ميكنند، پس خداوند سبحان بآن حضرت وعده توانگرى داد تا تسليت دهد او را از آنچه از غصّه و انديشه كه بآن حضرت هجوم نموده و او را ناراحت ساخته و فرمود،( فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْراً)، و تأويلش اين است كه آنچه ميگويند تو را محزون نكند، تو از تهى‌دستان نيستى‌( فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْراً) در دنياى زودگذر، سپس تنجيز و قطعى فرمود آنچه او را وعده فرموده بود، پس از دنيا نرفت تا فتح شد بر او حجاز، و بلاد مجاور عربيّه آن و تمام بلاد يمن، پس آن حضرت آن قدر متمكّن شد كه مى بخشيد دويست شتر و عطا ميفرمود بخشش‌هاى گرانقدر و مهيّا مى‌كرد براى خاندانش قوت و خوراك يك ساله آنها را.

سپس شروع نمود فصل ديگرى را و فرمود( (إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْراً)) و دليل بر ابتدائيه آن عارى بودن آنست از فاء و واو و آن وعده براى همه مؤمنين است براى اينكه باين قصد نموده كه قطعا براى با عسرت و شدّت و سختى در دنيا راحتى و آسايش در آخرت خواهد بود و چه بسا ميشود كه براى مؤمن دو يسر و توانگرى و آسايش جمع ميشود و آن چيزيست كه در آيه‌