نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 27 صفحه : 128
درخت خرما ميخواهى گفت آرى، گفت شاهد بيار
اگر راست مىگويى، پس عدّهاى از مردم را ديد كه گواهى دهند براى او بچهل درخت
خرما سپس رفت خدمت پيغمبر 6 و عرض كرد يا رسول اللَّه، درخت خرماى مذكور در ملك
من قرار گرفت و من آن را تقديم بشما كردم، پس پيغمبر 6 درب منزل صاحب خانه آمد و
فرمود اين درخت خرما براى تو و عيال تو است. پس خداوند نازل فرمود:( (وَ اللَّيْلِ إِذا يَغْشى)) تا آخر سوره عطاء گويد كه اسم
آن مرد ابو الدحداح بود.
((فَأَمَّا مَنْ أَعْطى وَ اتَّقى)) و
امّا ابو الدحداح كه بخشيد و پرهيزكارى كرد،(
وَ أَمَّا مَنْ بَخِلَ وَ اسْتَغْنى) و امّا آنكه بخل ورزيد و
بينيازى طلب كرد او صاحب درخت خرما بود، و قول خدا،(
لا يَصْلاها إِلَّا الْأَشْقَى) او صاحب درخت خرما( وَ سَيُجَنَّبُهَا الْأَتْقَى) او
ابو الدحداح است،( وَ لَسَوْفَ يَرْضى) آن گه كه داخل بهشت شد گويد
و پيغمبر 6 باين خانه مى گذشت در حالى كه خوشه خرما آن رسيده
بود، پس ميفرمود عذوق عذوق خرما خرما براى ابى الدحداح است در بهشت و از ابن زبير
است كه گويد آيه نازل شد در باره ابى بكر زيرا او خريد بردهگان و غلامانى كه
اسلام آوردند مانند بلال و عامر بن فهيره و غير آنها را و آزاد نمود ايشان را و
بهتر اينست كه آيات مذكوره حمل شود بر عموم خودش در هر كسى كه حق خدا را از مالش
عطا كند و يا هر كس كه منع ميكند حق خداى سبحان را و عياشى روايت كرده اين را از
سعد اسكافى از ابى جعفر باقر (ع) فرمود:( فَأَمَّا مَنْ
أَعْطى)، و امّا كسى كه بدهد از آنچه را كه خدا با و داده و پرهيزكارى كند،
و تصديق بنيكويى، يعنى به اينكه خدا عطا كند او را به يك
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 27 صفحه : 128