و نوش كننده آن ميدهند. ابو هريره گويد: يعنى جامهاى پى در پى.

مقاتل گويد: يعنى باندازه تشنگى آنها( (لا يَسْمَعُونَ فِيها)) يعنى نميشنوند در بهشت‌( (لَغْواً)) يعنى سخن بيهوده كه فايده در آن نباشد( (وَ لا كِذَّاباً)) يعنى تكذيب كردن بعضى از آنها بعض ديگر را ابو عبيده گويد:

كسى كه بتخفيف خوانده اراده كرده. و لا مكاذبة. ابو على فارسى گويد:

كذبا يعنى و نه دروغ را( (جَزاءً مِنْ رَبِّكَ)) يعنى آنچه پرهيزكاران مى‌كند پاداش ايشانست از پروردگار تو بر تصديق ايشان خدا و پيامبر او 6.

((عَطاءً)) يعنى به بخشد خداوند ايشان را بخششى‌( (حِساباً)) ابو عبيده و جبائى گويند: يعنى كافى. و بعضى گفته‌اند: حسابا يعنى بسيار. و برخى گفته‌اند: (حسابا) يعنى بقدر استحقاق و بحسب و اندازه عمل و كردار. زجاج گويد: يعنى باندازه‌اى كه كفايت كند ايشان را و در آنست كه آنچه بخواهند( (رَبِّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَيْنَهُمَا الرَّحْمنِ)) گذشت معناى آن. و معنايش اينست آنكه بمؤمنين پاداش ميدهد او پروردگار آسمان و زمين و تدبير كننده آنها و آنچه ما بين آنها و متصرّف در آنها بر طبق و وفق اراده و خواسته خداى نعمت دهنده بر مخلوقات مؤمن و كافر ايشان است‌( (لا يَمْلِكُونَ مِنْهُ خِطاباً)) يعنى اختبار ندارند اينكه از او سؤال كنند مگر در آنچه آنها اجازه داده شده مثل قول او كه ميفرمايد:( (وَ لا يَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضى‌)) شفاعت نميكنند مگر براى او افراد پسنديده. و قول او( (لا تَكَلَّمُ نَفْسٌ إِلَّا بِإِذْنِهِ)) احدى سخن نميگويد مگر باجازه او. و خطاب توجّه دادن كلام است بكسى كه درك آن سخن نمايد بصيغه و لفظى كه آگاهى از مقصود دهد بر