مردم‌( (كانَ مِيقاتاً)) براى آنچه خدا وعده داده از پاداش و حساب و ثواب و عقاب‌( (يَوْمَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ)) معناى صور گذشت‌( (فَتَأْتُونَ أَفْواجاً))- يعنى گروه گروه تا اينكه در قيامت همه بطور كامل حاضر باشند.

و بعضى گفته‌اند: دسته دسته از هر جا و مكانى براى حساب، و هر دسته‌اى با شكل و قيافه خودش ميآيد.

و بعضى گفته‌اند: كه هر امّتى با پيامبرش ميآيد و براى همين فوج فوج آمده‌اند.

((وَ فُتِحَتِ السَّماءُ)) يعنى شكافته ميشود براى فرودن آمدن فرشتگان‌( (فَكانَتْ أَبْواباً)) يعنى صاحب درها.

و بعضى گفته‌اند: در آن راه‌هايى پيدا شود كه پيش از آن نبوده‌( (وَ سُيِّرَتِ الْجِبالُ)) يعنى كوه‌ها از جاى‌هاى خود كنده شود و از بين برود.

((فَكانَتْ سَراباً)) يعنى مانند آب نما گردد كه گمان شود كوه است و حال آنكه نيست. و در حديث از براء بن عازب روايت شده كه معاذ بن جبل نزديك رسول خدا 6 در منزل ابو ايّوب انصارى نشسته بود پس معاذ گفت يا رسول اللَّه آيا قول خداى تعالى كه ميفرمايد:(يَوْمَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ فَتَأْتُونَ أَفْواجاً) را ديده‌اى. پس پيامبر فرمود: اى معاذ از امر بزرگى سؤال كردى آن گاه چشمان مباركش را فرو بست سپس فرمود: ده طائفه از امّت من بطور پراكنده محشور ميشوند. خداوند آنها را از ميان مسلمين، مشخّص فرموده و صورت بعضى از آنها بشكل ميمون و بوزينه و برخى را به صورت خوك و بعضى هيكلشان منكوس وارونه است پاهايشان بالا و صورتشان پائين آن گاه بصورتشان كشيده ميشوند بر روى زمين. و بعضى از آنها