نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 26 صفحه : 196
ابو جعفر (وقتت) بواو و تخفيف خوانده و اهل
بصره غير از دويس بواو و تشديد و ديگران از قاريان (اقتت) بالف و تشديد قاف
خواندهاند.
دليل:
ابو على گويد: النّذر به تثقيل و نذير مثل نكر و نكير و هر دوى آنها
دو مصدرند و جايز است در نذير دو قسم 1- اينكه مصدر باشد مثل نكير و عذير الحىّ 2-
اينكه فعيل باشد اراده شود باو منذر اسم فاعل چنانچه اليم بمعنى مولم است. و جايز
است تخفيف نذر بنا بر حدّ تخفيف در عنق و عنق و اذن و اذن.
ابو الحسن گويد:( عُذْراً أَوْ نُذْراً) يعنى اعذار يا انذار و گاهى هر دو مخفّف خوانده ميشود و آنها دو
لغتاند. و امّا منصوب بودن عذرا پس بر سه جهت است 1- اينكه بدل از ذكر در قول خدا( (فَالْمُلْقِياتِ ذِكْراً))(2) اينكه مفعول
ذكرا يعنى پس سوگند بفرشتگان كه ذكر عذر يا نذر ميكنند. (3) اينكه منصوب باشد بنا
بر اينكه مفعول له است و جايز است در قول كسى كه عذرا يا نذرا ضمّ داده اينكه جمع
عاذر يا عذور و النّذر جمع نذير باشد.
اى مآويه دورى و هجران تو طولانى شد و حال آنكه قطعا من كوتاهى
نكردم
[1] ماوى مخفّف ماويه همسر حاتم طائى است. و عذر جمع عاذر است
يعنى دورى كردى از ما و حال آنكه من كوتاهى در خواستن تو نكردم تا قبول نمود عذر
را پذيرندگان عذر و حاتم طائى همان سخى و بخشنده معروف است و او را با ماويه همسرش
قبل از آنكه او را ازدواج كند داستانيست كه اينجا مجال ذكر آن نيست.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 26 صفحه : 196