((إِلى‌ رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمُسْتَقَرُّ)) قتاده گفته بسوى پروردگارت در اين روز پايان كار خواهد بود يعنى در اين روز مردم منتهى بحكم و امر پروردگار خواهند شد و براى هيچكس جز او حكمى و امرى نيست. و گفته‌اند: مستقرّ. عرصه محشر كه در آن مؤمن و كافر قرار ميگيرند و اين بسوى خداست نه بسوى مردم.

ابن مسعود گفته: مستقرّ بمعنى مصير و مكان رجوع است. و مستقرّ برد و وجه است مستقرّ تا مدّت پايان حساب و قرارگاه براى هميشه.

((يُنَبَّؤُا الْإِنْسانُ يَوْمَئِذٍ بِما قَدَّمَ وَ أَخَّرَ)) مجاهد گفته: يعنى آدمى در روز قيامت خبر ميدهد باوّل و آخر عملش پس مجازات ميشود بآن.

و گفته‌اند: يعنى خبر ميدهد باعمال گذشته‌اش در زندگانيش و بآنچه تأسيس كرد پس بآن عمل كردند بعد از مرگش از كار خير و يا شرّ[1] ابن عبّاس گفته: يعنى بآنچه جلوتر از معاصى و گناه‌ها مرتكب شده و طاعات و عبادات را تأخير انداخته خبر ميدهد در آن روز.

[1] مترجم گويد: يعنى تأسيس و بناء مسجد و يا مدرسه و يا مراكز تبليغ مانند حسينيه‌ها و مهديّه‌ها و عبّاسيه‌ها و بيمارستان نمود و يا مركز فسادى چون سينما و كاباره و قمارخانه و و و از خود گذاشت كه مردم بعد از مرگ او در آنها عبادت و طاعت خدا نموده و يا گناه و معصيت نمايند و مؤيّد اين است حديث نبوى6 كه فرمود

اذا مات ابن آدم انقطع عمله الّا عن ثلاث صدقه جارية او علم ينتفع به النّاس او ولد صالح يستغفر له‌

. وقتى پسر آدم مرد عمل او منقطع و پايان مييابد مگر سه عمل او كه باقى ميماند 1- كارهاى خير عام المنفعه مانند مسجد و ...) 2- كتاب علمى كه مردم از آن بهره برند 3- فرزند شايسته كه براى او استغفار كند. در تفسير برهان محدّث بحرينى گويد ابى الجارود از حضرت باقر 7 در باره آيه‌(( يُنَبَّؤُا الْإِنْسانُ يَوْمَئِذٍ بِما قَدَّمَ وَ أَخَّرَ)) نقل نموده كه فرمود بآنچه از خوب و بد مقدّم بدارد و آنچه از روش و سنّتى براى بعد از خودش بگذارد كه بعد از او بآن عمل كنند. پس اگر شرّ( و بد باشد بر اوست مثل وزر و گناه آنان و از گناه آنها هم كم نميشود چيزى و اگر خوب باشد براى او مانند اجر و پاداش آنهاست در حالى كه از اجر آنها چيزى كم نميشود.