نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 26 صفحه : 103
((إِلى رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ
الْمُسْتَقَرُّ)) قتاده گفته بسوى پروردگارت در اين روز پايان كار
خواهد بود يعنى در اين روز مردم منتهى بحكم و امر پروردگار خواهند شد و براى هيچكس
جز او حكمى و امرى نيست. و گفتهاند: مستقرّ. عرصه محشر كه در آن مؤمن و كافر قرار
ميگيرند و اين بسوى خداست نه بسوى مردم.
ابن مسعود گفته: مستقرّ بمعنى مصير و مكان رجوع است. و مستقرّ برد و
وجه است مستقرّ تا مدّت پايان حساب و قرارگاه براى هميشه.
((يُنَبَّؤُا الْإِنْسانُ يَوْمَئِذٍ بِما قَدَّمَ وَ أَخَّرَ)) مجاهد گفته: يعنى آدمى در روز قيامت خبر ميدهد باوّل و آخر عملش پس
مجازات ميشود بآن.
و گفتهاند: يعنى خبر ميدهد باعمال گذشتهاش در زندگانيش و بآنچه
تأسيس كرد پس بآن عمل كردند بعد از مرگش از كار خير و يا شرّ[1]
ابن عبّاس گفته: يعنى بآنچه جلوتر از معاصى و گناهها مرتكب شده و طاعات و عبادات
را تأخير انداخته خبر ميدهد در آن روز.
[1] مترجم گويد: يعنى تأسيس و بناء مسجد و يا مدرسه و يا مراكز
تبليغ مانند حسينيهها و مهديّهها و عبّاسيهها و بيمارستان نمود و يا مركز فسادى
چون سينما و كاباره و قمارخانه و و و از خود گذاشت كه مردم بعد از مرگ او در آنها
عبادت و طاعت خدا نموده و يا گناه و معصيت نمايند و مؤيّد اين است حديث نبوى6
كه فرمود
اذا مات ابن آدم انقطع عمله الّا عن ثلاث صدقه
جارية او علم ينتفع به النّاس او ولد صالح يستغفر له
. وقتى پسر آدم مرد عمل او منقطع و پايان مييابد مگر سه عمل
او كه باقى ميماند 1- كارهاى خير عام المنفعه مانند مسجد و ...) 2- كتاب علمى كه
مردم از آن بهره برند 3- فرزند شايسته كه براى او استغفار كند. در تفسير برهان
محدّث بحرينى گويد ابى الجارود از حضرت باقر 7 در باره آيه(( يُنَبَّؤُا الْإِنْسانُ يَوْمَئِذٍ
بِما قَدَّمَ وَ أَخَّرَ)) نقل
نموده كه فرمود بآنچه از خوب و بد مقدّم بدارد و آنچه از روش و سنّتى براى بعد از
خودش بگذارد كه بعد از او بآن عمل كنند. پس اگر شرّ( و بد باشد بر اوست مثل وزر و
گناه آنان و از گناه آنها هم كم نميشود چيزى و اگر خوب باشد براى او مانند اجر و
پاداش آنهاست در حالى كه از اجر آنها چيزى كم نميشود.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 26 صفحه : 103