نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 25 صفحه : 393
بسوى صلاح و رستگارى. و اين اعتراف و اقرار
ببندگى است و اضافه حول و قوّه بخداى تعالى (لا حول و لا قوّة الّا باللّه العليّ
العظيم) آن گاه فرمود( (قُلْ)) بگو
بايشان اى محمّد( إِنِّي لَنْ يُجِيرَنِي مِنَ اللَّهِ أَحَدٌ)
يعنى هيچكس مرا هرگز از خدا پناه نميدهد. مقصود منع نميكند مرا هيچكس از آنچه خدا
بر من تقدير نموده( وَ لَنْ أَجِدَ) و
نمىيابم هرگز نيز( مِنْ دُونِهِ) از
غير خدا(مُلْتَحَداً) يعنى
پناه دهندهاى كه از او خواستار سلامتى شوم(
إِلَّا بَلاغاً مِنَ اللَّهِ).
حسن و جبائى گويند: يعنى مگر تبليغ آيات خدا(
وَ رِسالاتِهِ) پس او است ملجاء و منجى و پناهگاه من و براى من است در آن نجات و
امنيّت.
قتاده گويد: يعنى من براى شما مالك زيان و صلاح نيستم و بر من نيست
مگر رسانيدن از خدا. پس مثل اينكه گفته است مالك چيزى جز تبليغ- وحى خدا بتوفيق و
كمك خدا نيستم.
ابو مسلم گويد: قول خدا.( إِلَّا بَلاغاً) احتمال دو معنى دارد (1) مگر آنچه از خدا بمن رسيده يعنى. مرا پناه
نميدهد چيزى مگر آنچه از خدا بمن آمده. پس فرقى نيست بين اينكه بگويد بلغنى كتابه
و اينكه بگويد: اتانى كتابه. كتاب او بمن رسد يا كتاب او برايم آمد (2) مگر تبليغ
آنچه بمن نازل شده و امّا قبول و ايمان با من نيست. آن وظيفه شماست.
و بعضى گفتهاند: كه رسالاته عطف بر بلاغ شده. پس واجب است كه غير آن
باشد. پس بهتر اينست از بلاغ اراده شود رسانيدن توحيد و عدل خدا و آنچه بر او جايز
و آنچه بر او روا نيست. و از رسالت قصد شود آنچه براى خاطر آن از بيان شرايع ارسال
شده است.
و چون خداوند سبحان بيان فرمود: كه پناهگاهى از عذاب خدا
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 25 صفحه : 393