responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي    جلد : 25  صفحه : 362

سيبويه تجويز كرده قطع از اوحى را در قول خدا( وَ أَنَّ الْمَساجِدَ لِلَّهِ‌). و بنا بر همين حمل ميشود قرائت كسى كه كسره داده. انّ از قول خدا( وَ أَنَّهُ لَمَّا قامَ عَبْدُ اللَّهِ‌). و كسى كه تمامى انّ و انّه را فتح داده حمل بر اوحى كرده و جايز است حمل بر غير آنهم شود چنانچه مفسّرين حمل كرده‌اند( وَ أَنَّ الْمَساجِدَ لِلَّهِ‌) بر اوحى و خليل، حمل كرده بر آنچه ما از او ياد نموديم.

و امّا آنچه از اين باب بعد از مادّه قول آمده حكايت است، چنانچه حكايت كرده قول خدا( قالَ اللَّهُ إِنِّي مُنَزِّلُها عَلَيْكُمْ‌). و همين طور ما بعد فاء جزاء براى اينكه ما بعد فاء جزاء در محلّ ابتداء است. و براى همين سيبويه حمل كرده آيه‌( وَ مَنْ عادَ فَيَنْتَقِمُ اللَّهُ مِنْهُ‌).( وَ مَنْ كَفَرَ فَأُمَتِّعُهُ‌).( فَمَنْ يُؤْمِنْ بِرَبِّهِ فَلا يَخافُ‌) بر اينكه انّه ابتدائيه در آنها مضمر و پنهانست و من عاد فانه ينتقم اللَّه منه و مانند اين است در اين سوره آيه‌( وَ مَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَإِنَّ لَهُ نارَ جَهَنَّمَ‌).

و كسى كه لن تقول با تشديد قرائت كرده پس قول خدا كذبا را منصوب بر مصدريّت دانسته بدون حذف موصوف. و اين مطلب براى اينست كه ان تقوّل در معناى تكذّب پس جارى مجراى تبسمت وميض البرق تبسّم كرد آن زن و لمعه برق خفيفى از تبسّم او ظاهر شد زيرا آن منصوب بفعل مضمر است كه بر او تبسّمت يا صفت دلالت ميكند. پس مثل اينست كه گفته ان لن تكذب الانس و الجنّ على اللَّه كذبا.

ابن جنىّ گويد: و كسى كه ديده است كه وميض البرق بخود تبسّمت منصوب باشد براى اينست كه در معناى او مضت است نيز كذبا را منصوب بخود تقوّل كرده است براى اينكه آن بمعناى كذب است. و كسى كه ان لن تقوّل بر وزن تقوم خوانده پس البتّه كذبا را صفت مصدر محذوف گرفته يعنى قولا كذبا

نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي    جلد : 25  صفحه : 362
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست