و السّعير: آتش شعله‌ور است.

و اعتدنا: اصلش اعددنا يعنى آماده و مهيّا كرديم پس دال بدل بتاء شده است.

اعراب:

(الَّذِي خَلَقَ‌) بدل از( الَّذِي بِيَدِهِ الْمُلْكُ‌) است و ممكن است خبر مبتداء محذوف باشد. پس بنا بر اين وجه جايز است توقّف بر ما قبل او باشد و بنا بر وجه اوّل جايز نيست. و قول خدا( أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا) تعليق است براى اينكه تقديرش اينست ليبلوكم فيعلم ايّكم احسن عملا. تا آزمايش كند شما را پس بداند كه كدام شما بهتر هستيد از جهت عمل.

و اىّ مرفوع است بابتدائيت. و البتّه ما قبلش در آن عمل نكرده بنا بر اصل استفهاميه. و طباقا منصوب است بنا بر حاليّت هر گاه در سماوات معنى الف و لام (السّماوات) اراده كنيم. يعنى معرفه باشد.

و اگر سماوات را نكرده گرفتيم طباقا صفت آن خواهد بود و قول خدا:

كرّتين، منصوب بنا بر مصدريّت است يعنى رجعتين دو برگشت.

مقصود و تفسير:

خداى سبحان خبر از عظمت و بلندى شأن خود و كمال قدرت خود داد، پس فرمود:( (تَبارَكَ)) يعنى عالى و جليل است از آنچه در ذات و افعالش بر او روا نيست (از ابو مسلم).

و بعضى گفته‌اند: يعنى عاليست به اينكه ثابت چنانيست كه ازلًا بوده و ابدا خواهد بود.