و اهل معنى گفته‌اند كه: معناى‌( (أَنْزَلْنَا الْحَدِيدَ)) آفريديم ما آن را و ايجاد كرديم آن را، ميباشد مثل قول او: و انزل لكم من الانعام ثمانية ازواج‌[1] و نازل كرد براى شما از چهار پايان هشت جفت‌ها را (1- گوسفند نر و ماده 2- بز نر و ماده 3- گاو نر و ماده 4- شتر نر و ماده).

و مقاتل هم چنين پنداشته و معتقد باين معنى شده پس گويد: يعنى بامر ما آهن بوجود آمد.

و قطرب گويد: معناى (انزلنا) در اينجا مهيّا كرديم ما و آفريديم از نزل (مائده) و آن چيزيست كه براى ميهمان آماده ميشود، يعنى انعام كرديم بسبب آهن و آن را براى شما آماده نموديم.

ابن عبّاس گويد: و فرود آورد با آدم 7 از جنس آهن سه چيز را 1- علاة كه سندان باشد 2- گاز انبر 3- چكش.

((فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ)) زجاج گويد: يعنى ممانعت نموده و با آن پيكار و جنگ با دشمن ميكند و مقصود اينست كه از آهن دو سلاح ساخته ميشود يكى براى دفاع چون سپر و زره و كلاه خود، و يكى براى زدن چون شمشير و خنجر و چاقو و سر نيزه، چنانچه مجاهد گويد: در آن سپر است براى دفاع و سلاح است براى زدن بدشمن.

((وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ)) يعنى چيزهايى كه مردم در وسائل زندگيشان منتفع بآن‌

[1]- سوره زمر آيه: 6، مترجم گويد تفسير اين آيه را در سوره انعام در آيه 144 و 145 نموده و فرموده: ثَمانِيَةَ أَزْواجٍ مِنَ الضَّأْنِ اثْنَيْنِ وَ مِنَ الْمَعْزِ اثْنَيْنِ تا آنجا كه فرمود مِنَ الْإِبِلِ اثْنَيْنِ وَ مِنَ الْبَقَرِ اثْنَيْنِ.