نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 24 صفحه : 134
بسبب مبتداء بودن و تقديرش اينست (فاصحاب
الميمنة ما هم) يعنى ياوران دست راست چگونهاند ايشان (و اصحاب المشئمة اى شيء
هم) و ياران دست چپ چه بودند، و اين لفظ جارى مجراى تعجّب است.
متّكئين و متقابلين منصوبست بنا بر حاليّت.
تفسير آيات:
((إِذا وَقَعَتِ الْواقِعَةُ))
ابن عبّاس گويد: يعنى چون قيامت بپاشد و واقعه اسم قيامت است، مثل آزفه و غير آن،
و مقصود اينست هر گاه حادثه حدوث كرد و آن صيحه است در موقع نفخه دوّمى براى قيام
قيامت.
و بعضى گويند: آنها را واقعه ناميدهاند براى بسيارى وقايع كه در آن
از شدّت و سختىها اتفاق ميفتد، يا براى سختى وقوع آن، و تقديرش اينست:
(اذكروا اذا وقعت الواقعه) ياد كنيد روز قيامت را و اين تحريص و
تأكيد براى آماده شدن براى قيامت است.
((لَيْسَ لِوَقْعَتِها كاذِبَةٌ))
يعنى براى آمدن آن و ظهور آن دروغى نيست، و مقصود اينست كه آن براستى و حقيقت واقع
ميشود، پس در آن و در اخبار از آن و وقوع آن دروغى نيست.
و بعضى گويند: يعنى براى وقوع آن قضيّه دروغى نيست يعنى وقوع آن از
طريق عقل و آيات و اخبارى كه شنيده شده ثابت است.
((خافِضَةٌ رافِعَةٌ)) ابن عبّاس گويد: يعنى قومى
پست و ذليل و قومى سر بلند و عزيز ميشوند.
حسن و جبائى گويند: يعنى اقوامى بسوى آتش كشيده ميشوند و افواجى
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 24 صفحه : 134