بسبب مبتداء بودن و تقديرش اينست (فاصحاب الميمنة ما هم) يعنى ياوران دست راست چگونه‌اند ايشان (و اصحاب المشئمة اى شي‌ء هم) و ياران دست چپ چه بودند، و اين لفظ جارى مجراى تعجّب است.

متّكئين و متقابلين منصوبست بنا بر حاليّت.

تفسير آيات:

((إِذا وَقَعَتِ الْواقِعَةُ)) ابن عبّاس گويد: يعنى چون قيامت بپاشد و واقعه اسم قيامت است، مثل آزفه و غير آن، و مقصود اينست هر گاه حادثه حدوث كرد و آن صيحه است در موقع نفخه دوّمى براى قيام قيامت.

و بعضى گويند: آنها را واقعه ناميده‌اند براى بسيارى وقايع كه در آن از شدّت و سختى‌ها اتفاق ميفتد، يا براى سختى وقوع آن، و تقديرش اينست:

(اذكروا اذا وقعت الواقعه) ياد كنيد روز قيامت را و اين تحريص و تأكيد براى آماده شدن براى قيامت است.

((لَيْسَ لِوَقْعَتِها كاذِبَةٌ)) يعنى براى آمدن آن و ظهور آن دروغى نيست، و مقصود اينست كه آن براستى و حقيقت واقع ميشود، پس در آن و در اخبار از آن و وقوع آن دروغى نيست.

و بعضى گويند: يعنى براى وقوع آن قضيّه دروغى نيست يعنى وقوع آن از طريق عقل و آيات و اخبارى كه شنيده شده ثابت است.

((خافِضَةٌ رافِعَةٌ)) ابن عبّاس گويد: يعنى قومى پست و ذليل و قومى سر بلند و عزيز ميشوند.

حسن و جبائى گويند: يعنى اقوامى بسوى آتش كشيده ميشوند و افواجى‌