بخاطر رفتار شرك آلودشان مجازات نمايد.

(وَ يَجْزِيَ الَّذِينَ أَحْسَنُوا) يعنى: تا كسانى را كه خدايشان را به يكتايى ستائيده‌اند پاداش دهند.

(بِالْحُسْنَى) يعنى بهشت را به آنان پاداش دهد، بعضى گفته‌اند لام در ليجزى متعلق است به ما در قوله (وَ لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ‌) زيرا معنى ما چنين است: خداوند آنان را آفريده است تا او را پرستش كنند، قهرا بعضى از آنها نيكوكار و بعضى بدكار را آفريده است تا او را پرستش كنند، قهرا بعضى از آنان نيكوكار و بعضى بدكار خواهند بود، و اينكه آنان را مكلّف ساخته است تا هر كس را بر اساس دانش و عملكردش پاداش بيند، بنا بر اين لام براى بيان غرض آمده است.

آن گاه خداوند نيكوكاران را توصيف كرده ميفرمايد:

(الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ الْإِثْمِ) يعنى آنان كه گناهان بزرگ مرتكب ميشوند.

(وَ الْفَواحِشَ) فواحش جمع فاحشه است كه عبارتست از زشت‌ترين گناهان و كثيفترين آن، و ما در سوره نساء[1] اختلاف در مورد گناهان كبيره را بيان كرديم.

بعضى گناهان كبيره را هر گناهى دانسته‌اند كه در قرآن تهديد به آتش جهنم شده باشد، اما فاحشه هر گناهى كه داراى حد شرعى باشد.

و هر كس آن را (كبير الاثم) خوانده باشد منظورش يك گناه بزرگ است، زيرا هر چند منظور از آن گناهان بسيار است اما اضافه به واحد شده است.

(إِلَّا اللَّمَمَ) در معناى آن اختلاف است، از ابن مسعود و ابى هريره و شعبى روايت شده است كه منظور از آن گناهان كوچك است مانند نگاه كردن بنامحرم و بوسيدن آن و كارهاى حرامى پائين‌تر از زنا.

[1]- جلد 5 ترجمه تفسير صفحه 119 و در نسخه عربى جلد 3 ص 38.