نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 23 صفحه : 399
هستند.
(وَ ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ)
يعنى: آنان نسبت به اين نامگذارى دانشى نداشته و يقين نداشتهاند كه فرشتگان
دخترند.
(إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ)
اينان از ظن و گمان پيروى ميكنند كه در ظن و گمان احتمال خطا و صواب وجود دارد و
نيز:
(وَ إِنَّ الظَّنَّ لا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئاً) منظور از حق در اين آيه علم است، يعنى ظن و گمان نميتواند ما را از
علم بى نياز سازد، و نيز نميتواند جايگزين علم گردد، سپس به پيامبر خود خطاب كرده
ميفرمايد:
(فَأَعْرِضْ عَنْ مَنْ تَوَلَّى عَنْ ذِكْرِنا) يعنى: اى محمد هر كس از ياد ما روگردان شد و اقرار به توحيد ما
ندارد تو نيز از او رويگردان شو.
(وَ لَمْ يُرِدْ إِلَّا الْحَياةَ الدُّنْيا)
اينان تمايلات مادى و دنيوى دارند و دنبال سودجويى هستند، يعنى: تو با آنان بخاطر
اعمالشان مقابله نكن و با صبر و بردبارى آنان را تحمل كن، و دست از موعظه و
اندرزشان بر مدار، و آنان را بسوى حق دعوت كن.
(ذلِكَ مَبْلَغُهُمْ مِنَ الْعِلْمِ)
يعنى: بىتوجهى به امور آخرت، و همّت گماشتن و توجه به لذتهاى زودگذر نهايت علم و
دانش آنان است، و اين يك بهاى اندكى است كه هيچ انسان عاقلى به آن راضى نخواهد شد،
زيرا اين خصلت از ويژگيهاى چهارپايان است، كه در فكر خوراك فعلى ميباشد و به عواقب
كار خود نمىانديشد، و در دعا آمده است (اللهم لا تجعل الدنيا اكبر همنا و لا
مبلغ- علمنا).
يعنى: «خداوندا دنيا را مهمترين هدف و نهايت دانش ما قرار مده».
(إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ) اى
محمد خداى تو از تمام مخلوقات و از تو داناتر است.
(بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ)
يعنى: خداوند نسبت به كسانى كه ستم مىكنند و از
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 23 صفحه : 399