نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 23 صفحه : 279
فلانى با او است.
و علّت اينكه خداوند فرموده است اينها موجب عبرت عاقلان است، براى آن
است كه آنها كه عبرت پذير نيستند توجّهى به عقل خويشتن نمىكنند.
از قتاده نقل شده است منظور آن است كه اين سرگذشت موجب عبرت آن كسانى
است كه داراى قلبى زنده باشند[1].
(أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَ هُوَ شَهِيدٌ) از
ابن عبّاس و مجاهد و ضحّاك نقل شده است يعنى: اين سرگذشتها مايه عبرت است براى كسى
كه گوش فرا داده، و قلب خويشتن را مشغول چيزهاى ديگرى غير از آنچه مىشنود
نمىسازد، و آنچه را كه مىشنود تحويل گرفته آن را درك مىكند، و از آن غافل نشده،
و فراموش نمىكند، گفته مىشود: (الق الىّ سمعك) يعنى: به سخنان من گوش فرا ده.
ابن عبّاس گويد: منافقين مىآمدند و خدمت حضرت رسول خدا 6 نشسته،
سپس كه بيرون مىرفتند به يكديگر مىگفتند: او چه حرفهايى مىزد؟
و گويى كه در محضر پيامبر دلهاى آنان همراهشان نبوده است.
از قتاده نقل شده است يعنى در حالى كه او شاهد صفت پيامبر است كه در
كتب سلف آمده است، و منظور از آن اهل كتاب مىباشد.
(وَ لَقَدْ خَلَقْنَا السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما
فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَ ما مَسَّنا مِنْ لُغُوبٍ).
لغوب به معنى خستگى و ملال است، و در اين آيه خداوند يهوديان را
تكذيب فرموده است كه اعتقاد دارند خداوند در روز شنبه پس از آفرينش جهان استراحت
كرده است، و روى همين حساب است كه روز شنبه، يهوديان كارهاى
[1]- تفسير ابن عبّاس صفحه 326 قلب را به( عقل حىّ) يعنى: عقل
بيدار و زنده معنى كرده است.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 23 صفحه : 279