نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 23 صفحه : 277
(ذلِكَ يَوْمُ الْخُلُودِ)
يعنى: اين زمانى كه مؤمنان در بهشت متنعّم خواهند بود ابدى است و محدود به زمان
خاصّى نخواهد بود.
(لَهُمْ ما يَشاؤُنَ فِيها) يعنى: آنان در بهشت
از نعمتها آنچه دلشان بخواهد و اراده كنند خواهند داشت.
(وَ لَدَيْنا مَزِيدٌ) يعنى: علاوه بر آنچه كه
مىخواهند نعمتهايى كه به فكرشان نمىرسد، و در آرزو هم ندارند نزد ما موجود است.
بعضى گفتهاند: (مزيد) عبارت است از پاداشهايى كه علاوه بر ميزان
استحقاق بندگان، از طرف خداوند در مقابل اعمالشان به آنان عطا مىشود.
آن گاه خداوند سبحان كفّار مكّه را ترسانده مىفرمايد:
(وَ كَمْ أَهْلَكْنا قَبْلَهُمْ مِنْ قَرْنٍ)
يعنى: پيش از اين مردم، نسلهايى كه پيامبران را تكذيب نموده بودند به هلاكت رسانديم.
(هُمْ أَشَدُّ مِنْهُمْ بَطْشاً)
يعنى: آنها كه هلاكشان ساختيم از نظر قدرت و نيرو از اينان برتر و فزونتر بودند، و
با اين وصف هلاك ساختن آنان براى ما كارى نداشت، پس اين قوم كه طغيان مىكنند در
مقابل عذاب ما چه تأمين يافتهاند؟
(فَنَقَّبُوا فِي الْبِلادِ)
يعنى: آن قوم كه هلاك شدند راهها را در شهرها با خشونت و شدّت براى خود مىگشودند،
اصل نقبوا از نقب است كه به معنى راه مىباشد، بعضى گفتهاند يعنى اينان در شهرها
راه افتاده، و با قدرت خود مىگشتند، و هر راهى را پيموده، و سفرهاى طولانى انجام
مىدادهاند.
(هَلْ مِنْ مَحِيصٍ) آيا راه فرارى از مرگ وجود
دارد؟ يعنى: در تمام اين مراحل اينان از هلاكت و مرگ راه گريزى نيافتند.
(إِنَّ فِي ذلِكَ) يعنى: در آنچه خبر دادم و
داستان سرايى كردم.
(لَذِكْرى) مايه عبرت و منشأ تفكّر است
در آن.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 23 صفحه : 277