را قوى ساخته، در محلى كه لشگريان غنيمت گرفته و محروم از غنيمت هستند).

و نيز جايز است كه فاعل آزر زرع باشد يعنى زرع جوانه‌هاى و شطء را تقويت مى‌نمايد.

و بعضى از مردم (آزره) را بمعنى (اعانه و قواه) تفسير ميكنند، بنا بر اين معنى آن ميشود: زرع جوانه‌هاى خود را نيرومند ساخت.

ابو الحسن گويد: آزره بر وزن افعله مناسبتر خواهد بود تا قول ابن عامر كه ميگويد ازره بر وزن فعله است، بنا بر اين در آن دو لغت است فعل و افعل زيرا آن دو اكثرا بر كلمه متعاقبا وارد ميشوند.

اشداء- و هر كس اشداء را بنصب خوانده است آن را حال از ضمير معه گرفته است يعنى آنان با پيامبرند با حالت شدت.

لغات آيات:

الحمية- حميت بمعنى انكار و زير بار نرفتن است، گفته ميشود (فلان ذو حمية منكرة) هنگامى كه داراى خشم و سرسختى باشد.

كفار- اينجا بمعنى كشاورزان است، زيرا كشاورز بذر را بپوشاند، و هر چيزى را كه انسان بپوشاند آن را كفر نموده است، و از اين باب است كه ميگويند:

(اليل كافر) زيرا شب با تاريكى خود هر چيز را ميپوشاند.

شاعر گفته است: (القت ذكاء يمينها فى كافر) يعنى: (ذكاء سوگند خود را بشب افكنده است).

و نيز لبيد شاعر گويد: (فى ليلة كفر النجوم غمامها) يعنى: (در شبى كه ابرهايش ستارگان را پوشانده بود).