معنى آيات:

(حم) درباره اين جمله قبلا سخن رفت، در اينكه اين هفت سوره به كلمه «حم» ابتداء شده، گفته شده است وجه اشتراك اين سوره‌ها شباهتى است كه بيكديگر دارند و اين شباهت مخصوص اين چند سوره است، و در ديگر سوره‌ها ديده نميشود، كه هر يك از اين سوره‌ها با توصيف قرآن شروع شده، و نيز از نظر طول سوره بهمديگر نزديك ميباشند، و نيز كلمات اين سوره‌ها از نظر تنظيم بسيار شبيه بيكديگر ميباشند.

(تَنْزِيلٌ مِنَ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌): يعنى جبرئيل اين سوره را بر حضرت محمّد 6 نازل كرده است.

(كِتابٌ فُصِّلَتْ آياتُهُ‌): در اين قسمت قرآن بتفصيل و توضيح موصوف گرديده است يعنى: در قرآن سر بسته و گنگ سخن نرفته است، براى آنكه وجوه بيان بطور مفصّل آمده است، و بچند طريق بيان گرديده واجب از غير واجب بيان شده، آنچه از نظر حكمت بهتر است از آنچه بهتر نيست توضيح داده شده، آنچه جايز است و آنچه جايز نيست تشريح شده، حقّ و باطل از هم جدا شده، راههايى كه انسان را بحقّ ميرساند از ديگر راهها روشن شده، چيزهايى بايد بسوى آن تشويق كرد، از چيزهايى شايسته تشويق نيست، مشخّص شده، چيزهايى كه شايسته است از آن حذر نمود از چيزهايى كه سزاوار اجتناب نيست بيان شده، و از اين قبيل نمونه‌هاى تفصيل و توضيح.

بعضى هم گفته‌اند تفصيل آيات بوسيله امر و نهى، و عد و عيد و تشويق‌