و لذا مثل آنست كه از شنيدن قرآن كر هستند.

((وَ هُوَ عَلَيْهِمْ عَمًى)) يعنى: دلهايشان از شنيدن قرآن كور شده است.

از سدى روايت شده است هنگامى كه كافران گمراه گشتند و از فهم قرآن ناتوان بودند مثل اين ميباشد كه كور هستند.

((أُولئِكَ يُنادَوْنَ مِنْ مَكانٍ بَعِيدٍ)) يعنى: همانگونه كه افرادى را كه از دور صدا ميزنند نميشنوند و نميفهمند اينان نيز نداى قرآن را نميشوند و درك نميكنند، و بدان جهت اين مثال آورده شده است كه ميزان دور بودن افهام آنان و شدّت رويگردانى ايشان روشن شود.

و از مجاهد نقل شده است يعنى: اين اندازه قرآن از دلهايشان فاصله دارد.

و از ضحّاك روايت شده است كه روز قيامت كافران را با قبيح‌ترين نامهاى آنان صدا ميزنند.

((وَ لَقَدْ آتَيْنا مُوسَى الْكِتابَ فَاخْتُلِفَ فِيهِ)) يعنى: براى موسى تورات را فرستاديم ولى در آن اختلاف نمودند كه قومى بدان ايمان آورده و قومى تكذيبش كردند، اين آيه نوعى تسليت و دلدارى است نسبت به پيامبر اسلام 6 كه از سرپيچى و انكار قومش بسيار ناراحت نشود.

((وَ لَوْ لا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّكَ)) اگر نبود كه از طرف پروردگارت سخنى رفته است كه عذاب قومت بتأخير خواهد افتاد، زيرا تا تو در ميان آنان هستى خداوند قومت را عذاب نخواهد فرمود.

((لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ)) حالا زود گرفتار عذاب شده بودند، و زود ريشه كن‌