نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 22 صفحه : 72
45- بموسى كتاب «تورات» را داديم، پس در آن
اختلاف ايجاد شد، و اگر نبود گفتارى كه قبلا بيان شده است «كه امّت محمّد عذاب
نميشوند» عذابشان انجام گرفته بود، اينان نسبت بآنچه كه گفتيم در شكّى سخت
ميباشند.
قرائت:
اهل كوفه غير از حفص أ أعجمى با دو همزه خواندهاند، و هشام از ابن
عامر نقل كرده است كه اعجمى با يك همزه خوانده ميشود، و بقيّه قراء با يك همزه
ممدوده خواندهاند.
دليل قرائت:
ابو على ميگويد: اعجمى كسى است كه فصاحت ندارد چه از عرب باشد چه از
عجم، زياد با اينكه عرب بود بخاطر آفتى كه در زبانش بود به او اعجم گفتند، و به
نماز ظهر عجماء گويند براى اينكه قرائت در آن آهسته است و آشكار نميشود، و جمع
اعجم عجم است همانگونه كه شاعر عرب ابو زيد در شعر خود آورده است:
(يقول
الخنا و ابغض العجم ناطقا
الى ربّنا صوت الحمار الأجد (ع)
يعنى: فحش ميدهد و منفورترين نطقهاى عجما از نظر پروردگار صداى الاغ
دماغ بريده است. عرب كسى را كه سخنش مفهوم نشود از هر صنفى كه باشد اعجم مينامد، و
از اين باب است شعر ابن اخزر كه گفته است:
(سلّوم
لو اصبحت وسط الاعجم
بالروم او بالتّرك او بالدّيلم)
يعنى: اى سلّوم اگر در ميان مردمى عجمى قرار گيرى در روم، يا
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 22 صفحه : 72