نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 22 صفحه : 379
و امّا «اثرة» با ثاء ساكن از معنى در اين
تركيب رساتر است، زيرا «اثرة» وزن «فعلة» است كه دلالت بر وحدت از اين اصل دارد، و
مثل آن ميماند كه گفته باشد اگر راست مىگوييد: در اين باره براى من حتّى يك خبر
هم كه شده بياوريد، يا يك نقل شاذ و نادرى بياوريد.
يعنى: من در استدلال شما حتّى بر يك خبر ناچيز هم اكتفاء ميكنم.
معنى آيات:
((حم تَنْزِيلُ الْكِتابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ)) تفسير اين قسمت قبلا[1] گذشت.
((ما خَلَقْنَا السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما إِلَّا بِالْحَقِّ)) يعنى: آسمانها و زمين را بيهوده و باطل نيافريدهايم، بلكه اينها را
براى آن آفريدهايم كه ساكنان آن را با پذيرفتن امر و نهى بعبادت واداريم، و آنان
را در معرض ثواب و انواع نعمتها قرار داده در آخرت آنان را بسزاى اعمالشان
برسانيم.
((وَ أَجَلٍ مُسَمًّى)) و اين مدّت ناميده عبارتست
از روز قيامت زيرا اين روز مدّتى است كه نزد پروردگار عالم تعيين شده است، ولى از
نظر بندگان پنهان است، و هر گاه جهان باين روز پايان يافت همه چيز تمام شده قيامت
بر پا خواهد شد، بعضى گفتهاند يعنى اين اجل براى فرشتگان و در لوح محفوظ تعيين
شده است.
((وَ الَّذِينَ كَفَرُوا عَمَّا أُنْذِرُوا مُعْرِضُونَ)) يعنى كافران كه از روز قيامت و كيفر اعمال خود ترسانده شدهاند از
تفكّر در اين باره رويگردانند.
(قل) به اينها كه بخدا كافر شدهاند بگو:
((أَ رَأَيْتُمْ ما تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ)) آيا آنها كه بغير از خدا از اين بتان
[1] رجوع شود باوّل سوره جاثيه و اوّل سوره فصّلت و اوّل سوره
غافر.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 22 صفحه : 379