در اين صورت ضمير به كفّار بر ميگردد نه بمؤمنين، و اشتباه به مؤمنين نخواهد شد، و در اين وجه جايز نيست آن را نصب دهيم، و بغير از رفع اعراب ديگرى نخواهد داشت، و بنا بر وجه اوّل «كالذين آمنوا و عملوا الصالحات» در موضع مفعول ثانى است، و «سواء محياهم» استيناف است، و در موضع حال از «كالذين آمنوا» نيست، زيرا شامل مؤمنان نميشود.

و بحث در «غشوه و غشاوه» در سوره بقره گذشت‌[1]

لغات آيات:

اجترحوا- اجتراع بمعنى بدست آوردن و تحصيل است، گفته ميشود «جرح و اجترح» بمعنى «كسب و اكتسب» است، و «فلان جارحة قومه» اى كاسبة قومه، و اصل آن از «جراح» است، زيرا گناه تأثيرى همانند جراحت دارد، و مانند اجتراح است اقتراف كه مشتق است از «قرف القرحة» يعنى: پس از خشك شدن زخم و پوست بر آوردن آن.

(السّيئات- سيّئه عبارتست از كارى زشت كه صاحبش با استحقاق مذمت نسبت بآن بد ميشود، و حسنه آنست كه صاحبش باستحقاق مدح نسبت به آن خوشحال ميشود.

على بن عيسى گويد: كار زشت آنست كه اگر كسى قادر بر آن باشد شايسته نباشد كه آن را انجام دهد، و كار نيكو كارى است كه هر كس توانايى آن را داشته باشد شايسته باشد كه آن كار را انجام دهد، و هر كارى كه انجام گيرد و هيچ جهتى از اين جهات در آن نباشد آن كار بيهوده و لغو است، كه نه آن را ميتوان بحكمت نسبت داد، و نه به سفاهت.

[1] رجوع شود بتفسير آيه 7 از سوره بقره.