نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 22 صفحه : 347
بخواهيم از آنها بهره بردارى ميكنيم.
((جَمِيعاً مِنْهُ)) ابن عبّاس گويد: يعنى: تمام
اينها رحمتى است از طرف پروردگار براى شما.
زجاج گويد: يعنى اينها همه زياده بخشى «تفضّل» و احسان پروردگار است.
و نيز از ابن عبّاس و عبد اللَّه بن عمرو جحدرى روايت شده است كه اين
جمله را «جميعا منّة» با تنوين و نصب قرائت كردهاند، بنا بر اين از باب «تبسّمت
وميض البرق» مثل گفته است «منّ عليهم منّة».
و از سلمه روايت شده است كه او هم «منّه» برفع قرائت كرده است بنا بر
اين قرائت خبر مبتداى محذوف است يعنى: «ذلك منّه» يا «هو منّه» يا به معنى «سخّر
لكم ذلك منّه» ميباشد.
((إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ)) يعنى در اينها
نشانهها و دليلهايى است.
((لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ)) اين آيات براى تفكّر
كنندگان است.
و سپس خداوند پيامبرش را مورد خطاب قرار داده ميفرمايد:
((قُلْ لِلَّذِينَ آمَنُوا يَغْفِرُوا)) از
علىّ بن عيسى نقل شده است كه اين جمله جواب امر محذوف است كه كلام بر آن دلالت
دارد، و تقديرش چنين است: «قل لهم اغفروا يغفروا» بعدا باين صورت در آمده و از فعل
امر بىنياز شده است.
و از فرّاء نقل شده است تقدير اين جمله چنين است: «قل للّذين آمنوا
اغفروا» و لكن آن را شبيه شرط جزاء دانسته است مثل(قُلْ لِعِبادِيَ- الَّذِينَ آمَنُوا يُقِيمُوا الصَّلاةَ)[1]