((وَ نَعْمَةٍ كانُوا فِيها فاكِهِينَ)) يعنى: نعمتها و زندگى وسيعى كه با آن متنعّم بودند همانگونه كه استفاده كننده از ميوه‌هاى گوناگون از انواع ميوه‌ها استفاده مى‌نمايد.

((كَذلِكَ)) كلبى گفته است كذلك يعنى: با هر كس كه نافرمانى ميكند اين چنين رفتار خواهم نمود.

((وَ أَوْرَثْناها قَوْماً آخَرِينَ)) بارث دادن نعمت آنست كه پس از اوّلى، به دوّمى برسد، بدون آنكه دوّمى زحمتى كشيده باشد، همانگونه كه ميراث به همين شكل باهلش ميرسد، و چون ثروت و نعمت قوم فرعون پس از هلاكتشان بديگران رسيد مثل آنست كه از طرف خدا به آنان ارث داده شده است، و منظور از «قوم آخرين» بنى اسرائيل است، زيرا بنى اسرائيل پس از هلاكت فرعون دوباره بمصر بازگشتند.

((فَما بَكَتْ عَلَيْهِمُ السَّماءُ وَ الْأَرْضُ)) در معناى اين آيه بر چند وجه اختلاف شده است:

1- از حسن است آنكه اهل آسمان و اهل زمين بر آنان نگريستند، زيرا اينان مورد خشم پروردگار متعال بودند، بنا بر اين مثل «تضع الحرب اوزارها» ميشود كه بمعنى تضع الحرب است و مثل شعر شاعر عرب حيطئه كه ميگويد:

يعنى: «بدترين مرگها مردن مرده‌اى است كه در ميان اهلش بميرد

[1] شاهد بر سر ميّت است كه بمعنى ميتته ميّت ميباشد كه ميتته حذف شده است.