((وَ قَدْ جاءَهُمْ رَسُولٌ مُبِينٌ))[1] با اينكه براى آنان پيامبرى كه راستگوييش آشكار بود آمد.

((ثُمَّ تَوَلَّوْا عَنْهُ)) ولى آنان از اين پيامبر روگردان شدند، و سخنش را نپذيرفتند.

((وَ قالُوا مُعَلَّمٌ مَجْنُونٌ)) يعنى: او تعليم داده شده است، و بشرى كه با ادّعاى نبوت ديوانه است او را تعليم ميدهد[2] سپس ميفرمايد:

((إِنَّا كاشِفُوا الْعَذابِ قَلِيلًا إِنَّكُمْ عائِدُونَ)) يعنى: ما عذاب گرسنگى و دود را اندك مدتى از شما بر ميداريم، و از مقاتل نقل شده است كه منظور از اين مدّت تا جنگ بدر بوده است- ولى باز شما بكفر و تكذيب خود باز ميگرديد.

زيرا پس از آنكه خداوند بوسيله دعاى پيامبر و خواندن نماز استسقاء عذاب قحطى و خشكسالى را از آنان برطرف ساخت، دوباره بتكذيب پيامبر پرداختند، و اين معنى بنا بر قول كسى است كه گفته است دود در زمان حضرت بوده است.

امّا بنا بر قول كسى كه ميگويد: اين دخان از علائم قيامت است معنايش آنست كه شما دوباره گرفتار عذابى سخت‌تر خواهى شد، و آن عذاب عبارتست از عذاب جهنّم، و قليل مدّت ما بين ايندو عذاب است‌[3].

((يَوْمَ نَبْطِشُ الْبَطْشَةَ الْكُبْرى‌)) بنا بر قول اوّل يعنى: براى آنان عذاب‌

[1] تفسير ابن عبّاس ص 308( مبين يعنى: براى آنان بزبانى بيان كند كه آن را ميدانند). تفسير علىّ بن ابراهيم قمّى ج 2 ص 291( مبين يعنى:

پيامبرى كه بر ايشان ظاهر شده است.

[2] تفسير قمّى ج 2 ص 291:( اين سخن را هنگامى گفتند كه وحى بر پيامبر خدا6 نازل شده بحالت غشوه فرو ميرفتند)

[3] تفسير قمّى ج 2 ص 291:( اگر منظور از« يَوْمَ تَأْتِي السَّماءُ بِدُخانٍ مُبِينٍ» در قيامت باشد به دنبالش نميفرمود« إِنَّكُمْ عائِدُونَ» زيرا پس از آخرت و قيامت حالتى نيست كه بآن باز گردند)