لغات آيات:

عرب ميگويند: «انا براء منك، و نحن براء منك» و مذكر و مؤنث و تثنيه و جمع در آن يكسان است، و معنى آنست كه «من از تو بيزارى دارم» همانگونه كه گفته‌اند: «رجل عدل» و «قوم عدل» يعنى فردى يا كسانى كه عدالت دارند

معنى آيات:

((وَ إِذْ قالَ إِبْراهِيمُ لِأَبِيهِ وَ قَوْمِهِ)) يعنى هنگامى كه ابراهيم مردم را ديد كه بپرستش بتها و ستارگان ميپردازند به آنان گفت:

((إِنَّنِي بَراءٌ مِمَّا تَعْبُدُونَ)) من از آنچه ميپرستيد بيزار هستم، و سپس آفريدگار خود را از جمله معبودهاى آنان استثناء كرده گفت:

((إِلَّا الَّذِي فَطَرَنِي)) يعنى: بغير از خدايى مرا آفريده و ابتداء بوجود آورده است، و تقديرش اينست: «الا من الذى فطرنى».

قتاده گويد: قوم ابراهيم (ع) ميگفتند: خداوند پروردگار ماست و در عين حال بتان را نيز ميپرستيدند.

((فَإِنَّهُ سَيَهْدِينِ)) كه خدايم با لطف خويش مرا بسوى راه بهشت هدايت خواهد فرمود، بعضى گفته‌اند: يعنى: بزودى مرا با ادله‌اى كه برايم بيان ميكند بسوى حق هدايت ميفرمايد، و در اين آيه بيان شده است كه ابراهيم چه اندازه بخداوند اعتماد داشته، و نيز قوم خود را بدينوسيله دعوت ميكرده است كه از درگاه الهى درخواست هدايت كنند.

((وَ جَعَلَها كَلِمَةً باقِيَةً فِي عَقِبِهِ))[1] يعنى كلمه توحيد را كه عبارت است‌

[1] معانى الاخبار صدوق چاپ تهران صفحه 131:( ... از ابى( بصير روايت شده است كه از حضرت صادق( ع) درباره اين آيه پرسيدم« وَ جَعَلَها كَلِمَةً باقِيَةً فِي عَقِبِهِ»؟ فرمودند: اين كلمه باقيه امامت است كه خداوند آن را در نسل حسين( ع) قرار داده است، و تا روز قيامت امامت در نسل او باقى خواهد ماند).

و نيز در تفسير برهان جلد 4 صفحه 138 حديث 4( هشام بن سالم بحضرت( ع) ميگويد: آيا حسن افضل است يا حسين؟ ميفرمايند: حسن افضل از حسين است، گفتم: پس به چه دليل امامت بعد از حسين( ع) در نسل او قرار گرفت، ولى در نسل حسن( ع) قرار نگرفت؟ فرمودند: خداوند بزرگ دوست داشت كه سنتى از موسى و هارون را در حسن و حسين 8 جارى فرمايد، موسى و هارون در نبوّت شريك بودند همانگونه كه حسن و حسين( ع) هر دو امام بودند، و خداوند نبوّت را در نسل هارون قرار داده است نه در نسل موسى، با اينكه موسى از هارون افضل بوده است.

گفتم: آيا در يك عصر دو امام ممكن است باشد؟

فرمودند: نه اين نميشود مگر آنكه يكى از آن دو امام ساكت بوده( از ديگرى پيروى نمايد، و آن ديگرى ناطق و پيشواى آن يكى باشد، اما اينكه در يك عصر دو امام و هر دو ناطق باشند نميشود، گفتم: آيا بعد از حسن و حسين ممكن است امامت به دو برادر برسد؟ فرمودند: نه خير امامت در نسل حسين جارى است همانگونه كه خداوند فرموده است‌(وَ جَعَلَها كَلِمَةً باقِيَةً فِي عَقِبِهِ» ...)).

تفسير صافى جلد 2 صفحه 526 بنقل از احتجاج از پيامبر خدا6 روايت ميكند كه در خطبه غدير فرمودند:( اى مردم قرآن بشما معرفى ميكند كه پس از او امامان از نسل اويند من نيز بشما معرفى كردم كه امامان از منند و من از آنان هستم، آنجا كه خداوند بزرگ ميفرمايد:(وَ جَعَلَها كَلِمَةً باقِيَةً فِي عَقِبِهِ) و بشما گفتم ما دام كه از قرآن و عترت پيروى كنيد گمراه نخواهيد شد؟.