((ما كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتابُ وَ لَا الْإِيمانُ)) يعنى: اى محمّد پيش از وحى نميدانستى كتاب چيست؟ ايمان كدامست، نه از شرايع و احكام دين خبر داشتى و نه از معالم ايمان.

و بعضى گفته‌اند يعنى: پيش از آمدن وحى اهل ايمان را نميشناختى و نميدانستى چه كسى بكتاب و رسالت ايمان خواهد آورد و چه كسى ايمان نخواهد آورد، و اين مورد از باب حذف مضاف است.

((وَ لكِنْ جَعَلْناهُ نُوراً)) يعنى: و لكن اين روح را كه قرآن است نورى قرار داديم، زيرا در آن معالم دين وجود دارد، و اين معنى از سدى نقل شده است.

از ابن عبّاس نقل شده است يعنى: ايمان را نورى قرار داده‌ايم، زيرا ايمان راه نجات است.

((نَهْدِي بِهِ مَنْ نَشاءُ مِنْ عِبادِنا)) يعنى: هر كدام از بندگان خود را كه بخواهيم بوسيله قرآن بسوى بهشت هدايت ميكنيم.

((وَ إِنَّكَ لَتَهْدِي إِلى‌ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ)) يعنى: تو مردم را ارشاد ميكنى و دعوت مى‌نمايى بسوى راهى كه بحق ميرساند، و اين راه عبارتست از ايمان آن گاه اين راه را تفسير كرده ميفرمايد:

((صِراطِ اللَّهِ الَّذِي لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ)) راه خداوند كه مالك موجودات آسمانى و زمينى است كه هم آنان را آفريده و هم مالك آنان است.

((أَلا إِلَى اللَّهِ تَصِيرُ الْأُمُورُ)) يعنى: بهوش باشيد كه در روز قيامت كارها و تدبير امور بدست خداوند است، و در آن روز كسى جز او مالك نيست.