اطاعت بسويش روى آوريد، همانطور كه گفته ميشود «استقم الى منزلك» يعنى از راه منزلت بسوى ديگرى رو گردان مشو.

(وَ اسْتَغْفِرُوهُ‌): و از گناه شريك گرفتن براى خدا آمرزش خواهيد، و از درگاهش براى گناهانى كه بواسطه شرك مرتكب شده‌ايد طلب مغفرت كنيد، سپس خداوند مشركين را وعده عذاب داده فرمود:

(وَ وَيْلٌ لِلْمُشْرِكِينَ الَّذِينَ لا يُؤْتُونَ الزَّكاةَ): يعنى: زكات واجب را نميدهند، و اين آيه دلالت دارد بر اينكه كفّار در مورد شرايع و احكام هم مخاطب هستند، و اين معنى ظاهر و روشن است.[1] بعضى از عطاء و ابن عبّاس نقل كرده‌اند كه معنى چنين است: چرا اينان خويشتن را از لوث شرك پاكيزه نميسازند و نميگويند: «لا اله الّا اللَّه» زيرا كه اقرار بتوحيد زكات روح است، و اين معنى بدانگونه است كه ميگويند «اعطى فلان من نفسه الطّاعة» يعنى فلانى بخويشتن طاعت داده يعنى:

خويشتن را ملزم باطاعت پروردگار ساخت.

[1] بعضى از محقّقين شيعه از جمله مرحوم فيض معتقدند كه مشركين و كفّار در فروع دين مخاطب نبوده، تنها در اصول و ايمان مخاطب هستند و لذا در تفسير اين آيه روايتى نقل كرده‌اند كه مناسب ديديم آن را نقل كنيم:

تفسير جلد 2 صفحه 494( قمى از حضرت صادق( ع) روايت كرده است: آيا بنظر تو خداوند از مشركين خواسته است كه زكات بدهند با اينكه مشرك هستند، آنجا كه ميفرمايد: واى بر مشركين كه زكات نميدهند و بآخرت هم كافرند؟ گفته شد فدايت شوم آيه را براى من تفسير كن، فرمودند( معنى آيه اينست:

( واى بر مشركين كه بامام اوّل مشرك شدند، و آنان بديگر امامان هم كافرند).

خداوند مردم را دعوت ميكند كه باو ايمان آورند اگر ايمان آورند، و رسولش را پذيرفتند آن وقت واجبات را بر آنان فرض ميسازد) تفسير قمّى جلد 2 صفحه 262-.

سپس مرحوم فيض ميگويد: اين حديث دلالت دارد بر آنچه كه همان مطالب تحقيق است بنظر من كه كفّار مادامى كه كافرند مكلّف باحكام شرعيّه نيستند.

مترجم گويد: در تفسير و تأويل اين آيه مرحوم طبرسى اقوال بسيارى از مفسّرين عامّه را نقل ميكنند ولى با كمال تعجّب هيچنوع اشاره‌اى بتفسير اهل بيت( ع) در اينمورد نكرده‌اند، و اين تأويل از امام صادق( ع) بسيار جالب و مناسب است.