نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 22 صفحه : 134
((فَإِنْ يَشَإِ اللَّهُ يَخْتِمْ عَلى
قَلْبِكَ)) يعنى: اگر تو چنان بودى كه با خودت قرار
ميگذاشتى چيزى را دروغى بخدا نسبت دهى خداوند مهر بر دلت مىنهاد، و قرآن را از
يادت ميبرد، آن گاه ديگر نميتوانستى بخدا نسبت دروغ بدهى، و اين گفتار عينا به آن
آيه مىماند كه(لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ).
از مجاهد و مقاتل و قتاده نقل شده است گفتهاند: معنايش آنست كه خدا
بخواهد قلبت را با صبر و ثبات در برابر اذيت و آزار آنان مستحكم ميسازد تا گفتار
آنان بر تو گران نيايد كه تو را ساحر و دروغپرداز ميگويند، و طبق اين معنى ديگر به
اضمار و حذف نيازى نميباشد.
سپس خداوند بزرگ خبر داده است كه گفتههاى آنان باطل شده از بين
خواهد رفت:( (وَ يَمْحُ اللَّهُ الْباطِلَ)) يعنى:
خداوند با اقامه دلائل بر بطلان باطل آن را از بين برده بر طرف ميسازد، و اينكه و
او از «يمح» در قرآنها حذف شده است، همانگونه كه در(سَنَدْعُ الزَّبانِيَةَ) حذف شده بخاطر التقاء
ساكنين بوده است، نه آنكه عطف بر «يختم» باشد، زيرا «يمح» مرفوع است بدليل جملهاى
كه بر آن عطف شده و آن عبارتست از:
((وَ يُحِقُّ الْحَقَّ بِكَلِماتِهِ))
يعنى خداوند با گفتار معجز آساى خويش- همين قرآن- كه بر پيامبرش نازل ميفرمايد حق
را روشن و ثابت ميسازد.
((إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ))
يعنى خدا از مكنونات دلها با خبر است.
((وَ هُوَ الَّذِي يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ)) يعنى هر چند گناهان بندگان بزرگ باشد خداوند گناهان آنان را
مىبخشد، مثل اينكه گفته است كسانى كه نسبت افتراء بحضرت محمد 6 دادهاند و سپس
توبه كردهاند هر چند گناهشان بزرگ است ولى خداوند توبه آنان را خواهد پذيرفت.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 22 صفحه : 134