اختلاق- اين كلمه با (افتراء) از نظر مقصود يكسان است.

ارتقاء- به معنى صعود به بلندى با طىّ درجات مى‌باشد اسباب- جمع سبب است، و فرق ميان (سبب) و (علت) در اصطلاح متكلمان آن است كه (علت) ذاتا موجب چيزى و (سبب) صفتا موجب چيزى مى‌باشد.

اعراب‌

(أَنِ امْشُوا)- كلمه (ان) در اينجا به معنى (مفسّره است) كه معنى چنين مى‌شود (اين كه برويد). و «زجاج» گويد: تقدير چنين است (بان امشوا) به اين كه به اين سخن برويد.

تفسير:

(وَ انْطَلَقَ الْمَلَأُ مِنْهُمْ‌) (و رفتند گروهى از ايشان) اين سخن پايان حكايت كافران است كه قبلا ياد آورى شد، و اكنون بزرگان و اشراف ايشان مى‌روند تا بگويند:

(أَنِ امْشُوا) (كه برويد) يعنى برخى به برخ ديگرشان گفتند: برويد( وَ اصْبِرُوا عَلى‌ آلِهَتِكُمْ‌) (و صبر كنيد بر خدايان خويش) يعنى ايشان از مجلس «ابو طالب» خارج شده و مى‌گفتند: ثابت باشيد بر خدايانتان و بر دين خود صبر كنيد و در راه آن مشقات را تحمل كنيد، گفته‌اند كه گوينده اين سخن «عقبة بن ابى معيط» بود.

(إِنَّ هذا) (بدرستى كه اين) كه از زياد شدن اصحاب «محمد» 6 مشاهده مى‌كنيم:

(لَشَيْ‌ءٌ يُرادُ) (چيزيست كه اراده شده) يعنى كارى است كه بر ما اراده و خواسته شده است.

برخى گفته‌اند مقصود اين است كه: اين فساد در زمين است كه بزودى نابود شده و خلاص خواهيم شد.