نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 21 صفحه : 59
كسانى كه بر اساس تعظيم خداوند مىگويند:
سبحان اللَّه.
(وَ إِنْ كانُوا لَيَقُولُونَ) (و
اگر چه بودند مىگفتند) كلمه (ان) در اين آيه، مخفف از مثقل است چه اين كه (لام)
بر سر خبر آن در آمده است و مقصود چنين است: بدرستى كه اين كافران يعنى اهل «مكه»
مىگفتند:
(لَوْ أَنَّ عِنْدَنا ذِكْراً)
(اگر همانا نزد ما ذكرى بود) كتابى بود( مِنَ
الْأَوَّلِينَ) (از اولين) يعنى از كتابهاى پيشينيان كه بر پيامبرانشان نازل شده
بود.
و برخى گفته مراد از (ذكر) علم مىباشد، در اينجا علم به عنوان (ذكر)
ياد شده چون يكى از اسباب علم، ذكر مىباشد.
(لَكُنَّا عِبادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ)
(هر آينه بوديم بندگان مخلص خداوند) آنان كه عبادت را خالص براى خداوند انجام
مىدهند.
پس كافران، عدم اطلاع خود از اخبار پيشينيان را بهانهاى براى امتناع
از ايمان قرار دادهاند.
(فَكَفَرُوا بِهِ) (پس كافر شدند به آن) در
كلام فوق چيزى در تقدير است و مقصود چنين مىباشد: چون قرآن به ايشان آمد به آن
كافر شدند.
(فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ) (پس زود باشد كه دانند)
عاقبت كفر خود را و اين هشدارى بر آنان است
.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 21 صفحه : 59