نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 21 صفحه : 49
(إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ))
برخى گفتهاند: منظور از تسبيح كنندگان يعنى آنان كه خداوند را از آنچه لايق او
نيست و ذاكران در وصف او نبايد بگويند منزه و پاك و دور مىدانند.
(لَلَبِثَ فِي بَطْنِهِ إِلى يَوْمِ يُبْعَثُونَ) (درنگ مىكرد در شكمش تا روزى كه مبعوث شوند) يعنى در اين صورت تا
روز قيامت شكم ماهى گور او مىشد.
(فَنَبَذْناهُ بِالْعَراءِ) (پس افكنديمش در
هامون) يعنى او را به مكانى انداختيم كه نه گياهى بود، نه درختى و گفتهاند منظور
از (عراء) ساحل مىباشد كه خداوند به ماهى وحى كرد كه يونس را از شكم خود به سوى
زمين خشك بيفكند.
(وَ هُوَ سَقِيمٌ) (و او بيمار بود) در آن
هنگامى كه ماهى افكندش.
(وَ أَنْبَتْنا عَلَيْهِ شَجَرَةً مِنْ يَقْطِينٍ) (و رويانديم براى او درختى از كدو) «ابن عباس» گويد: مراد از
(يقطين) هر گياهى است كه ساقه نداشته و بروى زمين روئيده شود.
«ابن مسعود» گفته: «يونس» از شكم ماهى خارج شد در حالى كه مانند
جوجهاى بود كه پر ندارد و خود را در مقابل خورشيد در سايه درخت پناه داد.
(وَ أَرْسَلْناهُ إِلى مِائَةِ أَلْفٍ أَوْ يَزِيدُونَ) (و فرستاديم او را بر صد هزار يا زيادتر مىشدند) «قتاده» گويد:
خداوند «يونس» را به «نينوى» از سرزمين «موصل» فرستاد و اين رسالتش پس از بيرون
آمدن از شكم ماهى بوده است و اين سخن «ابن عباس» است، بنا بر اين جايز است كه
«يونس» به رسالت قومى پس از قومى مأمور شده باشد و ممكن است كه رسالت شريعت آور او
براى قوم نخستين باشد.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 21 صفحه : 49