نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 21 صفحه : 241
جواب داده مىشوند كه راهى براى خروج براى
شما نيست)( ذلِكُمْ) (اين)
يعنى اين عذاب كه شما را فرا گرفته است( بِأَنَّهُ إِذا
دُعِيَ اللَّهُ وَحْدَهُ كَفَرْتُمْ) (به اين كه چون خداوند تنها
خوانده مىشد كفر مىورزيديد) يعنى زمانى كه (لا اله الا اللَّه) گفته مىشد شما
ميگفتيد:
((أَ جَعَلَ الْآلِهَةَ إِلهاً واحِداً))،
«آيا قرار داد خدايان را خداى تنها- ص- 28» و منكر مىشديد(
وَ إِنْ يُشْرَكْ بِهِ تُؤْمِنُوا) (و اگر شريك قرار داده شود
براى خدا ايمان آوريد) يعنى اگر براى خداوند شريكى از بتها و معبودهاى ساختگى قرار
داده شود تصديق مىكنيد( فَالْحُكْمُ لِلَّهِ) (پس حكم براى خداست) در اين كار و در تفصيل ميان حق و باطل( الْعَلِيِ) (برتر است) و توانا بر هر
چيزى مىباشد و ما فوق او كسى نيست كه از او تواناتر بوده و يا در قدرت مساوى او
باشد.
على- لغت (على) كه دلالت بر علوّ مكان مىكند به معنى علو در مقام
منتقل و استعمال شده است و لذا جايز است خداوند را به آن صفت وصف كرد.
گفته مىشود (فلانى بر او استعلا پيدا كرد به قوه و حجت)، ولى بايد
دانست كه (رفعت) مثل (علوّ) نيست و لذا نمىتوان گفت كه مكان خداوند رفيع است هم
چنان كه مىگوئيم خداوند على است.
(الْكَبِيرِ) (بزرگ) يعنى آن كه در صفات
خود با عظمت بوده و در آنها براى او شريكى نيست. و برخى گفتهاند كه (كبير) به
معنى سيد جليل است كه اين گفتار «جبائى» مىباشد.
(هُوَ الَّذِي يُرِيكُمْ آياتِهِ)
(اوست آن كه نشان مىدهد به شما آيات خود را) يعنى مصنوعات خود را از آسمان و زمين
و خورشيد و ماه تا دلالت كنند بر توحيد و قدرت خداوند.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 21 صفحه : 241