خوارى و ذلت را.

(فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ لَعَذابُ الْآخِرَةِ أَكْبَرُ) (در زندگانى دنيا و هر آينه عذاب آخرت بزرگتر است) يعنى اعظم و اشد است.

(لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ‌) (اگر بودند كه بدانند) و به حقيقت آن پى ببرند.

(وَ لَقَدْ ضَرَبْنا لِلنَّاسِ فِي هذَا الْقُرْآنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ‌) (و هر آينه به حقيقت زديم براى مردم در اين قرآن از هر مثلى) خداوند سرگذشت امتهاى پيش را به صورت مثل ذكر مى‌كند، كه گاهى مى‌گويد: (و بيان مى‌كنيم بر شما چگونه انجام داديم با ايشان) و گاهى گويد:

(و زديم براى شما مثلها را) و منظور اين است كه ما بيان كرده و توصيف كرديم براى شما هر آن چه كه مردم از مصالح دين و دنياشان به آن احتياج دارند.

(لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ‌) (شايد كه ايشان پند گيرند) و تدبر كرده و عبرت بگيرند( قُرْآناً عَرَبِيًّا غَيْرَ ذِي عِوَجٍ‌) (قرآنى است عربى بدون كجى) يعنى بدون اين كه از حق دور شود بلكه مستقيم بوده و به حق مى‌رساند.

(لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ‌) (تا كه ايشان پرهيز كنند) از معاصى خداوند.

سپس خداوند مثل مى‌زند مرد كافرى را كه بتها را مى‌پرستيده است و مى‌گويد:

(ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَجُلًا فِيهِ شُرَكاءُ مُتَشاكِسُونَ‌) (مثل مى‌زند خداوند مردى را در آن شريكان مخالف هم هستند)، اختلاف كرده و داراى اخلاق بد بوده و نزاع كننده‌اند.

خداوند اين مثل را براى مشركان ديگر مى‌زند ولى صفتى را براى صاحب اين مثل ذكر مى‌كند كه در همه مشركان وجود دارد پس گويا براى همه مشركان مثل مى‌زند.

و منظور از اين جمله‌( (رَجُلًا فِيهِ شُرَكاءُ)) اين است كه او خدايان و بتهاى مختلفى را عبادت مى‌كرده و آنها مخالف هم و منازع هم بوده‌اند يكى او را امر