نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 21 صفحه : 117
اولِى الايْدى- برخى كلمه (ايدى) را بدون
(يا) خواندهاند و توجيه در قرائت ايشان اين كه حذف (ى) بخاطر تخفيف بوده و يا اين
كلمه (ايد) بمعنى قدرت است.
اعراب
(جَنَّاتِ عَدْنٍ)- اين كلام بدل از( (لَحُسْنَ مَآبٍ)) مىباشد، و( (مُفَتَّحَةً لَهُمُ الْأَبْوابُ)) در
آخر آن، (منها) مىباشد، و برخى (مفتحة لهم ابوابها) گفته كه هر دو بيك معنى است.
«ابو على» گويد: (مفتّحة) وصف براى(
(جَنَّاتِ عَدْنٍ)) مىباشد و در مفتّحة ضميرى بوده كه به جنات باز مىگردد، و ابواب
بدل از اين ضمير است چنان كه (فتحت الجنان) گفته و (فتحت ابوابها) اراده مىكنيم و
در اين صورت بدل بعض از كل مىباشد.
تفسير:
خداوند بدنبال سخنان گذشته بياد پيامبران پرداخته و ميگويد:
(وَ اذْكُرْ)- (و ذكر كن) اى محمّد بر
قوم و امت خود:
(عِبادَنا إِبْراهِيمَ وَ إِسْحاقَ وَ يَعْقُوبَ) (بندگان ما ابراهيم و اسحاق و يعقوب را) تا مردم از آنان سرمشق
گرفته و از كردار پسنديده و اخلاق حميده آنان پيروى كنند تا به سعادت و ستايش نيكو
در دنيا و ثواب فراوان در آخرت برسند آن چنان كه پيامبران رسيدند و نائل شدند!.
اگر (عبدنا) را بصورت مفرد بخوانيم مقصود چنين مىشود كه اى محمّد
ياد كن بنده ما ابراهيم را كه روى شرف و بزرگى بما انتساب دارد و ياد كن اسحاق و
يعقوب را، كه خداوند همه آنان را وصف كرده و فرمود:
(أُولِي الْأَيْدِي) (صاحبان قدرتها) يعنى
نيرومندان در عبادت( وَ الْأَبْصارِ) (و
بينايىها) كه فقه در دين باشد. و اين قول «مجاهد» «ابن عباس» و «قتاده» است و
مقصود اين است كه ايشان صاحبان ايدى
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 21 صفحه : 117