نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 20 صفحه : 245
پس چون تكذيب كردند پيامبران را و فرمان خدا
را ترك كردند خدا موش- صحرايى را فرستاد تا اين سدّ را سوراخ كردند و آب سدّ مانند
سيل يك بار، بر ايشان آمد و ايشان را غرق كرد و هلاك نمود.
و به تحقيق تفسير عرم گذشت، ابن اعرابى (محى الدين) گويد:
عرم سيل بنيان كنى است كه قابل تحمّل و طاقت نيست.
(وَ بَدَّلْناهُمْ بِجَنَّتَيْهِمْ) و
تعويض كرديم دو باغشان را كه در آن انواع ميوهجات و خيرات بود.
((جَنَّتَيْنِ)) دو باغ ديگر نام آنها را هم
باغ گذارد براى تركيب و تنظيم كلام چنانچه فرمود،(
وَ مَكَرُوا وَ مَكَرَ اللَّهُ)[1] و مكر نمودند و خدا هم مكر نمود و(
فَمَنِ اعْتَدى عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ)[2] پس
كسى كه دشمنى و عداوت بر شما كند شما هم متقابلا بر او دشمنى نمائيد.
(ذَواتَيْ أُكُلٍ خَمْطٍ وَ أَثْلٍ)
يعنى دو باغى كه داراى خوراكى بودند و خمط اسم ميوه هر درختى است و ميوه خمط تلخ
است.
ابن عباس گويد: خمط درخت اراك است[3]
و بعضى گفتهاند آن درخت خار است.
ابن عباس گويد: آن هر درختى است كه تيغ داشته باشد و اثل درخت گز، يا
درخت عرعر است.