خدايى است كه ما را به بهشت هدايت نمود،( الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي صَدَقَنا وَعْدَهُ‌)[1] و ستايش و شكر مخصوص بآن خدايى است كه راست شد وعده او بما.

و بعضى گفته‌اند: كه اهل بهشت ستايش ميكنند خدا را نه از جهت پرستش بلكه ميستايند او را از جهت خرسندى و لذّت بردن بستايش و بر ايشان سپاس در آنجا زحمت و رنجى ندارد.

و برخى گفته‌اند: كه اهل بهشت ميستايند او را بر نعمتها و فضل او و اهل آتش سپاس او گويند براى عدلش.

(وَ هُوَ الْحَكِيمُ‌) و اوست درست كردارى در تمام افعالش براى آنكه تمامش بر وجه حكمت و مصالح واقع شده است.

( (الْخَبِيرُ) آگاه و داناى بتمام معلومات.

(يَعْلَمُ ما يَلِجُ فِي الْأَرْضِ‌) ميداند آنچه را كه بزمين فرو ميرود از باران يا گنجها يا مردگان.

(وَ ما يَخْرُجُ مِنْها) و آنچه كه بيرون ميآيد از آن از زراعت و گياه يا جواهر يا حيوان (چون موش و مار و كرم و حشرات ديگر).

(وَ ما يَنْزِلُ مِنَ السَّماءِ) و آنچه كه از آسمان فرود ميآيد مثل باران و روزى مردم و فرشته.

(وَ ما يَعْرُجُ‌) و آنچه كه بالا ميرود.( (فِيها)) از فرشتگان و اعمال بندگان پس تمام آنها جارى بر تقديريست كه حكمت او اقتضا كند و ترتيبست كه‌

[1]- سوره زمر آيه: 74