شرح لغات‌

وَصَّى ...- پيمان بست، امر كرد

تفسير:

بعد از آنكه خداوند دعاى ابراهيم 7 را براى فرزندانش بيان كرد و بسفاهت و جهالت كسانى كه از طريقه و شريعت ابراهيم اعراض نمودند تصريح نمود، اهتمام ابراهيم 7 را بامر دين و پيمانى كه او در وصيّت خود بفرزندانش بعمل آورد تذكر ميدهد و ميفرمايد:

(وَ وَصَّى بِها ...)- ضمير در لفاظ «بها» يا بملّت برميگردد در اينصورت مراد اين است كه او بفرزندانش درباره رعايت شريعت و ملت خود توصيه كرد و يا ضمير به «كلمه» برميگردد كه منظور از آن «كلمه»(أَسْلَمْتُ لِرَبِّ الْعالَمِينَ) است كه در آيه قبل واقع گرديده است و مؤيّد اين معنى اين جمله است.

(وَ جَعَلَها كَلِمَةً باقِيَةً فِي عَقِبِهِ ...)[1]- يعنى ابراهيم تسليم در برابر خدا را در ميان ذريه خود كلمه باقى و هميشگى گردانيد.

بعضى گفته‌اند: «ضمير بكلمه اخلاص يعنى لا اله الا اللَّه برميگردد».

(إِبْراهِيمُ بَنِيهِ ...)- يعنى ابراهيم بفرزندان خود توصيه كرد و علت اينكه توصيه را اختصاص بفرزندان خود داد اين بود كه محبّت و دلسوزى بيشترى نسبت بفرزندان خويش داشت و آنان نيز بقبول وصيّت وى شايسته‌تر بودند و گرنه اين نكته معلوم است كه او همه مردم را باسلام دعوت ميكرد.

يعقوب فرزند اسحاق است ابن عباس ميگويد: «علّت اينكه يعقوب ناميده شد اين بود كه او و «عيص» دو قلو متولد شدند ولى هنگام تولد اول عيص بدنيا آمد و يعقوب در حالى كه «عقب» يعنى پاشنه او را با دست خود گرفته بود متولد گرديد.

منظور از اين جمله اين است كه يعقوب نيز بدوازده فرزند خود كه «اسباط» ناميده ميشدند اين وصيت را كرد:

[1] آيه 28 سوره زخرف